14ο Γυμνάσιο Πειραιά - Αγ.Αναργύρων & Κω - Παλιά Κοκκινιά - e-mail: info@asmpir.gr - Τηλ.: 210 4200 917

Τετάρτη 24 Ιουνίου 2009

Το Σχολείο μας και οι δραστηριότητές του... στον προσωπικό κόμβο του Γιώργου Παπανδρέου...

Πλήρης  στοίχιση
Με μια καλαίσθητη και προσεγμένη ανάρτηση, παρουσιάζεται το Σχολείο μας και οι δραστηριότητές του στον προσωπικό κόμβο του Γιώργου Παπανδρέου, Προέδρου του ΠΑΣΟΚ και της Σοσιαλιστικής Διεθνούς.

Η αναφορά στο Σχολείο μας στην προσωπική σελίδα του Γιώργου Παπανδρέου, αποτελεί όχι μόνο επιβράβευση της δουλειάς μας στο Σχολείο Μεταναστών αλλά και ενίσχυση της προσπάθειας καταπολέμησης του Ρατσισμού στην ελληνική κοινωνία.

Η εκπαίδευση των Μεταναστών πρέπει να γίνει υπόθεση του κράτους και θα αποτελέσει σοβαρό βήμα στην ένταξή τους. Με αφορμή λοιπόν και το δημοσίευμα, προσβλέπουμε στην προσωπική ευαισθησία του Γιώργου Παπανδρέου και των συνεργατών του για προώθηση προτάσεων και λύσεων, εκ μέρους του ΠΑΣΟΚ, στο φλέγον ζήτημα της Μεταναστευτική Πολιτικής. Λύσεων στην Ελλάδα και λύσεων στην Ευρώπη που θα υπερασπίζονται τα δικαιώματα στη ζωή, την ελευθερία, την εργασία, την μόρφωση, ως αυτονόητα.

Η γλώσσα ενώνει - Ανοικτό Σχολείο Μεταναστών



Το Ανοιχτό Σχολείο Μεταναστών Πειραιά απεύθυνε πρόσκληση για τη γιορτή του για τη λήξη της σχολικής χρονιάς 2008-2009 στις εγκαταστάσεις του 14ου και 15ου Γυμνασίου Πειραιά, Κω και Αγίων Αναργύρων στην Παλιά Κοκκινιά, την Κυριακή 21 Ιουνίου 2009 και ώρα 19.30. Στη γιορτή οι μαθητές του σχολείου παρουσίασαν τις δουλειές που ετοίμασαν για τη γιορτή και, παράλληλα, υπήρχε έκθεση με φωτογραφίες του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου από τη ζωή του Γιάννη Ρίτσου με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων από τη γέννηση του ποιητή.

Το Ανοικτό Σχολείο Μεταναστών με τη προσπάθεια του να ανοίξει το δρόμο στην εκμάθηση της γλώσσας μας ενισχύει ουσιαστικά τη προσπάθεια να φτιάξουμε μαζί μια κοινωνία πιο δίκαιη, μια κοινωνία πιο ανθρώπινη, μια κοινωνία πιο αλληλέγγυα, πιο ανοιχτή στο διαφορετικό και πιο σίγουρη. Η συνεισφορά των μεταναστών δείχνει πόσο μεγάλος πλούτος υπάρχει στην Ελλάδα. Πόσο πολύ προσφέρει ο μετανάστης είναι δεδομένο, προσφέρει στην κοινωνία στην οποία έρχεται, προσφέρει με τη δουλειά του, προσφέρει με την κουλτούρα του, προσφέρει με την καθημερινή του εργασία. Όλα αυτά, πρέπει να τα αναδειχθούν, διότι πρέπει να γνωρίζουμε οι Έλληνες, πόσο σημαντική είναι η προσφορά τους στην Ελλάδα και ότι, βεβαίως, οι περισσότεροι μετανάστες έχουν κάνει πια την Ελλάδα πατρίδα τους.

 

Έχουμε να διαδραματίσουμε, ως πολίτες, ένα ρόλο στην πορεία της κοινωνίας μας, σεβόμενοι τον πολιτισμό που είναι κληρονομιά μας, σεβόμενοι όμως παράλληλα και την διαφορετικότητα των πολιτισμών των άλλων. Πολιτισμός είναι μια πρόταση για το Μέλλον που διαθέτει τα στοιχεία της ποιότητας, της διάρκειας και της ικανότητας να υπερβεί το εφήμερο. Πρόταση που εκ των πραγμάτων εκπορεύεται από το παρόν και το παρελθόν και σχετίζεται άμεσα με τις κοινωνικές δομές και τις αξίες που ζωογονούν τη συλλογική μας ύπαρξη. Αναζητώντας τις κοινά αποδεκτές αξίες του πολιτισμού, στόχος είναι οι κοινωνικές διαφορετικότητες, αντί να αποτελούν πηγή σύγκρουσης και αποκλεισμού, να οδηγήσουν στη δημιουργία ενός πνεύματος ευρείας αντίληψης και σεβασμού. Η αλληλοκατανόηση, ο αλληλοσεβασμός, η ειλικρινής επικοινωνία αποτελούν τα θεμελιώδη συστατικά του υποστρώματος στο οποίο οφείλουν να στηρίζονται και να αναπτύσσονται οι κοινές αξίες του πολιτισμού. Ο σεβασμός της διαφορετικότητας είναι συνάμα αξία, σκοπός και όριο. Είναι τα όριο, το σύνορο του σύγχρονου πολιτισμού.

Διαβάστε τη συνέχεια εδώ: Προσωπικός κόμβος Γ.Α.Παπανδρέου 














.

Τρίτη 23 Ιουνίου 2009

Η ομιλία της Προέδρου του Δ.Σ του Σχολείου μας, κ. Κάτιας Γαλοπούλου Αγάπογλου, στην εκδήλωση για τη λήξη της σχολικής χρονιάς 2008-2009

.


Καλησπέρα σας.

Εκ μέρους του Διοικητικού Συμβουλίου του Ανοιχτού Σχολείου Μεταναστών Πειραιά, των δασκάλων, των μαθητών και των μαθητριών μας σας καλωσορίζω και σας ευχαριστώ για τη σημερινή σας παρουσία εδώ, στο Κυριακάτικο σπίτι μας.

Καλωσορίζω τον ποιητή Φαριάντ Φερευντούν,γνωστό μεταφραστή του ποιητή μας Γιάννη Ρίτσου στα Περσικά και τον ευχαριστώ για την συμπαράστασή του. Ευχαριστώ όμως κυρίως τον ίδιο τον Γιάννη Ρίτσο για τη θερμή συντροφιά που μας χαρίζει αυτές τις ημέρες μέσα από την έκθεση υλικού του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου για τη ζωή και το έργο του με αφορμή τον φετινό εορτασμό για τα 100 χρόνια από τη γέννησή του.

Φίλες και φίλοι

Κατά την διάρκεια της προετοιμασίας της αποψινής γιορτής διαπίστωνα συνεχώς πως τα ποιήματα, οι μύθοι, τα τραγούδια, οι ύμνοι, οι προσευχές ήταν όσα επιθυμούσαν οι μαθητές και οι μαθήτριες μας να σας παρουσιάσουν απόψε, άρα σε αυτά είναι η πατρίδα, σκέφτηκα. Πατρίδα είναι αυτό που μιλάμε, αυτό που ζούμε. Η πατρίδα είναι κάτι ζωντανό, είναι το βίωμα, η ανάμνηση αλλά και η αφήγηση, πατρίδα είναι η γλώσσα.
Αυτό θα προσπαθήσουν να κάνουν σήμερα οι μαθητές μας, να μας μιλήσουν και στη γενέθλια γλώσσα τους αλλά ιδιαίτερα στην καινούργια πατρίδα – γλώσσα που τους χαρίζουμε μέσα από τις ελληνικές λέξεις.
Γιατί να μην σας πω λοιπόν και εγώ ένα μύθο του δικού μας λαού, μια ιστορία που έγινε η πραγματικότητα στην ήπειρο που ζούμε; Θα σας πω τον μύθο της Ευρώπης.

Στα πολύ παλιά χρόνια βασίλευε στην Ανατολή, στη ξακουστή Σιδόνα, ο Αγήνορας, γιος του θεού της θάλασσας Ποσειδώνα, που είχε τρεις γιους και μια πανέμορφη κόρη, την Ευρώπη. Μια νύχτα η Ευρώπη είδε στον ύπνο της πως δύο γυναίκες πάλευαν μεταξύ τους για χάρη της. Τη μία την λέγανε Ανατολή και την άλλη Δύση. Αν νικούσε η Ανατολή η Ευρώπη θα έμενε στον τόπο της πλάι στους δικούς της. Μα αν νικούσε η Δύση, θα έφευγε μαζί της μακριά, πέρα από τη γαλάζια θάλασσα, εκεί που κάθε βράδυ δύει ο ήλιος. Στον αγώνα νίκησε η Δύση. Η Ανατολή με μεγάλο σπαραγμό αποχαιρέτησε την κόρη που γεννήθηκε και μεγάλωσε στα χώματα της και που για την σπάνια ομορφιά της υπερηφανευόταν όλη η Ασία. Έτσι έγινε στον ύπνο της, έτσι και στον ξύπνιο της. Ο Δίας, ο βασιλιάς των Θεών και των ανθρώπων που πολύ επιθυμούσε να φέρει την κόρη στην Ελλάδα, την έκλεψε μια ηλιόλουστη μέρα που η Ευρώπη με τις φίλες παίζανε δίπλα στην θάλασσα. Μεταμορφώθηκε σε ταύρο και ξεγελώντας την, την ανέβασε επάνω του, όρμησε την θάλασσα και την έφερε στην Κρήτη, όπου μέσα σε μια σπηλιά στο Δικταίο άντρο, την βίασε παρά τα κλάματα και τις φωνές της. Από τότε η Κρήτη με την Ελλάδα και μ’ όλη την ήπειρο τριγύρω μέχρι τον μεγάλο ωκεανό, πήρε το όνομα της κόρης που άθελα της ήρθε από την Ανατολή. Η προσφυγοπούλα Ευρώπη δεν γύρισε ποτέ πίσω, όσο κι αν τα τρία αδέλφια της την έψαξαν παντού.

Κυρίες και κύριοι, ο μύθος μου δεν έχει αυτυχισμένο τέλος, δεν έζησαν αυτοί καλά και εμείς καλύτερα. Η Δύση νίκησε κι απο τότε εκμεταλλεύτηκε στο έπακρο την Ανατολή και το Νότο, καταδικάζοντας τους σε αφανισμό κι φτώχεια, προκαλώντας ή έστω κλείνοντας τα μάτια στον υποβιβασμό της ζωής, στους πολέμους και στις φυσικές καταστροφές. Σήμερα βιάζει με τη σειρά της τους ανθρώπους που προστρέχουν σε αυτή εκ-βιασμένοι απο την σύχρονη πραγματικότητα. Το τραγικό μάλιστα είναι πως η ίδια καταπατά τις αξίες της δικαιοσύνης, της ισότητας, της αλληλεγγύης που αναμφισβήτητα αυτή καλλιέργησε και χάρισε σε όλο τον κόσμο. Έκπληκτη τάχα τώρα απο το μεγάλο μεταναστευτικό ρεύμα, δηλώνει αδυναμία να αντιμετωπίσει τις μετακινήσεις των ανθρώπων προς μια οικονομική, ασφαλή Εδέμ, όπου οι μόνες μετακινήσεις που ευλογούνται είναι των καταθέσεων, των σκανδάλων και όχι των ανθρώπων.

Όταν πριν απο 3 εβδομάδες, με προτροπή του συναδέλφου μας Χ. Αλεξανδρίδη, μιλήσαμε στους μαθητές μας για την Ευρώπη και τις ευρωεκλογές και δείξαμε σχετικό υλικό στην τάξη, ένας νεοφερμένος μαθητής απο το Μπαγκλαντές, με δυσκολία μεγάλη να μιλήσει ελληνικά και με τη βοήθεια συμπατριώτη του με ρώτησε: -Τί είναι Ευρώπη δηλαδή; Τί θα πει αυτό; Που είναι; Εγώ δεν ξέρω που είμαι, που μένω εδώ, εμένα με κατέβασε η βάρκα, απο εκεί ήρθα στην Ομόνοια, δεν ήξερα τί λέγανε οι άνθρωποι, λέξη δεν καταλάβαινα κι είπα αυτό σημαίνει να είσαι τυφλός, δεν ξέρεις τη γλώσσα, δεν καταλαβαίνεις τι σου λέει ο άλλος, αυτό σημαίνει να είσαι τυφλός.... με τα δάχτυλα μου το έδειχνε. Η επιβίωση όμως, κυρίες και κύριοι, είναι η καταγωγή του ανθρώπου και ο μετανάστης είναι η μνήμη της επιβίωσης, όπου κλείνει τα αυτιά και τα μάτια, σωπαίνει υποκριτικά.

Στο Α.Σ.Μ.Π. έχουμε αποφασίσει να μην σωπάσουμε αφήνοντας τυφλούς τους μαθητές μας ούτε να κοιμηθούμε νανουρισμένοι απο φωνές ψεύτικης ευθύνης. Εδώ δεν δαγκώνουμε τη γλώσσα μας για να μην μας βρει το κακό, διδάσκουμε τη γλώσσα μας σαν εκπαιδευτικοί αλλά και σαν υπεύθυνοι πολίτες, για να βοηθήσουμε το καλό, την ομαλή ένταξη, την συνεννόηση, την επικοινωνία, τη συνάντηση. Προτείνουμε με άξονα την ελληνική γλώσσα να σκεφτούμε τη διαφορά ως συστατικό στοιχείο του «εμείς» ώστε να δημιουργηθεί στην κοινωνία ένα πλαίσιο ουσιαστικής κατανόησης και αποδοχής των μεταναστών και ματαναστριών μαθητών και μαθητριών μας.

Ο μετανάστης είναι σήμερα ένας πιο πολύ απο ποτέ βολικός αποδιοπομπαίος τράγος, καθώς εισπράττει διπλά την οικονομική κρίση, με την την ανεργία και τη καχυποψία. Η χειρότερη βία όμως προέρχεται από την άγνοια των αιτίων της κατάστασης. Η οικονομική ανασφάλεια, τα σκάνδαλα και η διαφθορά γεννούν το φόβο, τον κυνισμό και η κρίση την απελπισία. Η εξαθλίωση, λέει η ιστορία, γεννά τη βία, η περιθωριοποίηση των μεταναστών γεννα το πρόβλημα, όχι η ύπαρξη τους. Ο φόβος όμως δεν γεννά αποκλειστικά μονοσήμαντες αντιδράσεις, δεν γεννά μόνο σκληρότητα και καχυποψία αλλά και το αντίθετο της, την αλληλεγγύη και την αντίσταση στην υλική και πνευματική εξαθλίωση.

Η Παλιά Κοκκινιά δεν έγινε Άγιος Παντελεήμονας, επειδή δεν γκετοποιήθηκε, ο κόσμος γρήγορα ωσμώθηκε με τουε μετανάστες, τους γνώρισε, είμαστε περήφανοι γιατί και το σχολείο μας συνέβαλε στη γνωριμία των συμπολιτών μας με το άλλο, το διαφορετικό. Κάθε Κυριακή, απο τις 4 μέχρι τις 8, 300 μαθητές και μαθήτριες με βιβλία και τετράδια στο χέρι κατευθύνονται προς τα εδώ και γεμίζουν την αυλή. «Όχι φόβο αλλά περηφάνια νοιώθω – μου είπε ο γείτονας – είναι κι εδώ σήμερα – που ένας Πακιστανός με χαιρετά και μου μιλάει ελληνικά». Και γράφει του απάντησα, και μάλιστα με μεγάλη χαρά για πρώτη φορά στη ζωή του ελληνικά, αφού αρκετοί μαθητές μας είναι αναλφάβητοι στη δική τους γλώσσα.

Αυτή τη σχολική χρονιά, όπως και όλες τις προηγούμενες από το 2005 που ιδρύθηκε ο σύλλογος μας από μια ομάδα ευαισθητοποιημένων συμπολιτών μας, με επικεφαλής τον Φώτη Ανδρεόπουλο, μεταγγίσαμε την Ελληνική στους 300 αλλόγλωσσους μαθητές και μαθήτριες μας από το Πακιστάν, την Ινδία, το Μπαγκλαντές, τη Σρι-Λάνκα την Συρία, την Αίγυπτο, την Κίνα, την Αλβανία, μέσα από μια πολύπλοκη κατάσταση που έχει σχέση με έννοιες και συνθήκες όπως οικογένεια, μοναξιά, κίνδυνος, ελπίδα, σπίτι, φόβος, άντε, κρύο, ξένος, φίλος, φοβάμαι, δικό μου, στίγμα, σύνορο. Διασχίσαμε σύνορα όσο να φτάσουμε εδώ, η μετανάστευση είναι διαρκείς και κοινή στον καθένα μας, υπερβαίνουμε συνεχώς όρια, κάθε Κυριακή, που αφορούν τη σχέση μας με τον εαυτό μας, τον άλλο, με το περιβάλλον μας, με η ζωή μας, καταρρίπτουμε στερεότυπα, διαπιστώνουμε ότι ο ξένος είναι λιγότερο ξένος απ’ ότι νομίζαμε, διακρίνοντας πολλά κοινά σημεία σε όλους μας καθώς όλοι μας είμαστε κατά κάποιο τρόπο μετανάστες. Προσπαθήσαμε λοιπόν να προφέρουμε σωστά όλες αυτές τις λέξεις, να τις μάθουμε ορθογραφία όσο γίνεται, να τις συντάσσουμε σε προτάσεις αλλά και διεκδικούμε, τη σύνταξη και τη γραφή στην τάξη και όποτε χρειαστεί την έμπρακτη συμπαράσταση στα προβλήματα των μαθητών μας, στους δρόμους – η αλληλεγγύη γράφεται με δύο λάμδα στην τάξη και με όσα είμαστε όλοι εμείς στις διεκδικήσεις.

Εκτός από τα μαθήματα βρεθήκαμε κι αυτή τη χρονιά σε κρατητήρια, φυλακές, σε πορείες διαμαρτυρίας και διεκδικήσεων των μαθητών μας. Καταγγείλαμε τους 3 θανάτους και τις απαράδεκτες συνθήκες υποβολής αιτήσεων παραμονής στη γνωστή Πέτρου Ράλλη, διεκδικήσαμε ανθρώπινη διαβίωση για όλους, συμμετείχαμε σε αντιρατσιστικά φεστιβάλ, διδάξαμε ελληνικά στο κρατητήριο του Πειραιά καταγγέλλοντας με επερώτηση στη Βουλή τις εκεί συνθήκες, διεκδικήσαμε το δικαίωμα στη ζωή και τη μόρφωση των μαθητών μας, γιορτάσαμε τη μέρα του μετανάστη στο κέντρο της πόλης όπου επί ένα διήμερο (20-21 Δεκεμβρίου ‘08) ενημερώσαμε τον Πειραιώτικο λαό για την προσπάθεια μας εδώ, καταθέσαμε όταν χρειάστηκε ανακοινώσεις συμπαράστασης, εκδώσαμε έντυπα, εφημερίδα, συναντηθήκαμε με άλλα σχολεία μεταναστών συμμετέχοντας σε σχετικές εκδηλώσεις, φτιάξαμε blog, επιμορφωθήκαμε όσο μας ήταν δυνατό, ανταλλάξαμε απόψεις σε τοπικά ραδιόφωνα, συγκρουστήκαμε, θυμώσαμε αλλά και επισκεφθήκαμε εκθέσεις, παραστάσεις, διασκεδάσαμε χορεύοντας και τραγουδώντας στο στέκι του Λιμανιού της Αγωνίας στον Πειραιά τις Απόκριες, πραγματοποιήσαμε εκπαιδευτικές εκδρομές στο Σούνιο και την Αίγινα όπου ξεναγηθήκαμε και μιλήσαμε για τον πολιτισμό μας, το σπουδαιότερο «γνωριστήκαμε» - να η δικιά μας μικρή επανάσταση.

Από όσα συμπεράναμε κι αυτή τη χρονιά και στο όνομα των μαθητών και μαθητριών μας αλλά και όσων μεταναστών δεν έχουν φωνή, δανείζουμε τη δική μας, τη φωνή του Α.Σ.Μ.Π., και ζητάμε: άδειες νομιμοποίησης, εξασφάλιση αξιοπρεπών συνθηκών ζωής για όσους ήδη ζουν στον τόπο μας, άσυλο στους πρόσφυγες (χθες 20 Ιουνίου – παγκόσμια ημέρα προσφύγων – που μας βρήκε με οξυμμένο το πρόβλημα ασύλου σε όλο τον κόσμο), νομιμοποιητικά έγγραφα και υπηκοότητα στα παιδιά των μεταναστών που ενώ γεννήθηκαν εδώ δεν ανήκουν σε καμιά πατρίδα, γλώσσα ζητάμε και εκπαίδευση σε όλους, γενναίες αποφάσεις στήριξης και αλληλεγγύης από την Ευρώπη του Διαφωτισμού και των μεγάλων Ιδεών – αυτά δεν είναι θέματα φιλανθρωπίας αλλά Δημοκρατίας – να ποιο θα έπρεπε να είναι το τέλος του μύθου της Ευρώπης, ένας άλλος νέος, ισότιμος ανθρωπισμός με ντόπιους και ξένους να απολαμβάνουν μια στοιχειώδη κι αξιοπρεπή ποιότητα ζωής.

Θέλω να ευχαριστήσω όλους και όλες για τη δημιουργική χρονιά, να ευχαριστήσω ιδιαίτερα την κυρία Αργίτη, διευθύντρια του 15ου, και τον κύριο Αγγελόπουλο, διευθυντή του 14ου Γυμνασίου Πειραιά για την φιλοξενία και την άψογη συνεργασία, τους αντίστοιχους συλλόγους Γονέων και Κηδεμόνων και τις σχολικές επιτροπές, τις επιστάτριες μας Μαργαρίτα Μακαραίζη και Μαρία Λαζάρου, τους δήμους Αγίου Ιωάννη Ρέντη και Πειραιά για την οικονομική στήριξη που ελπίζουμε να συνεχιστεί και να αυξηθεί ώστε να μπορέσουμε να πραγματοποιήσουμε τα πολλά σχέδια μας, τους δημοσιογράφους και φωτογράφους που επισκέφθηκαν το σχολείο και έγραψαν γι’ αυτό, το Κανάλι 1 του Πειραιά και το 105,5 Στο Κόκκινο που πρόβαλλαν τις εκδηλώσεις μας, τις Δημοτικές κινήσεις «το Λιμάνι της Αγωνίας» του Πειραιά, «Κόντρα στο Ρεύμα» της Νίκαιας και «Πάμε Αλλιώς» του Κορυδαλλού για τις ανακοινώσεις στήριξης προ το σχολείο και την έμπρακτη βοήθεια τους, την κυρία Βάνα Μελά που κάθε Κυριακή παρέχει νομικές συμβουλές στους μαθητές μας και αγωνιά μαζί τους στα δικαστήρια, ευχαριστώ τους φίλους που βοηθούν στη συλλογή και την αποστολή ειδών ένδυσης και πρώτης βοήθειας προς το Κέντρο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στη Σάμο, ευχαριστώ όσους και όσες εργάζονται σκληρά όλη τη χρονιά στη γραμματεία, στις πρακτικές ανάγκες, στη διδασκαλία των σημάτων οδικής κυκλοφορίας, όσους βοήθησαν με 1.000 τρόπους, σας χρειαζόμαστε όλους ακόμα και με την απλή συνδρομή σας των 10 ευρώ το χρόνο.

Εξαιρετικά ευχαριστώ τους διδάσκοντες – όσους αφιερώνουν τις Κυριακές τους στην προετοιμασία και στα μαθήματα, στα σεμινάρια, στα Διοικητικά Συμβούλια. Επιτρέψτε μου να ευχαριστήσω τέλος τους τελετάρχες – δασκάλους Θεοδώρα Τουμανίδου και Γιάννη Μπαβέα για τη δύσκολη προετοιμασία της αποψινής γιορτής, τη Ρόζα Καμπουράκη και τη Βίβιαν Γλένη για τη θεατρική απόπειρα, τον Ασλάμ, τον Πάλ, τον Νάσιρ απ’ το Διοικητικό Συμβούλιο για τη συνεργασία και να συγχαρώ όλους τους μαθητές και μαθήτριες του Α.Σ.Μ.Π. για την προσπάθεια που έκαναν μέσα σε αντίξοες συνθήκες να φθάσουν κι εδώ, να μιλήσουν και να γράψουν ελληνικά, να συμμετέχουν.

Ευχόμαστε σε όλους και σε όλες καλό καλοκαίρι και προτείνουμε την ποίηση του Γιάννη Ρίτσου σαν απάντηση στον δύσκολο καιρό μας, την ποίηση με την έννοια του ποιώ, πράττω δηλαδή παιδιά κάνω, εμείς εδώ κάναμε εμπράγματη ποίηση, αφουγκραζόμενοι τον ποιητή, αυτό τον απαρηγόρητο παρηγορητή του κόσμου, όπως έλεγε ο ίδιος.

Ευχαριστώ και πάλι – συνεχίζουμε.

Καλή διασκέδαση. Ας αφήσουμε τους μαθητές μας να μας μιλήσουν.

Δευτέρα 22 Ιουνίου 2009

Η γιορτή για τη λήξη της σχολικής χρονιάς 2008-2009, του Ανοιχτού Σχολείου Μεταναστών Πειραιά.
















Μια καταπληκτική εκδήλωση, γεμάτη δημιουργικότητα, χαρά και κέφι… αλλά πρωτίστως γεμάτη συγκίνηση έγινε χτες 21/6/2009 στο προαύλιο του 14ου & 15ου Γυμνασίου Πειραιά. Εκεί που κάθε Κυριακή οι μαθητές του Σχολείου Μεταναστών διδάσκονται Ελληνικά, ήρθαν αυτή τη φορά για να δείξουν όσα έμαθαν και να μοιραστούν με τους καλεσμένους μια μοναδική εμπειρία ανταμώματος των πολιτισμών. Με οδηγό την Γλώσσα και την ποίηση και εφόδιο την αποδοχή και την αλληλοκατανόηση… μαθητές και δάσκαλοι χάρισαν στους παρευρισκόμενους αξέχαστες στιγμές.

Πρόγραμμα Γιορτής……………………

Χαιρετισμός, από την πρόεδρο του ανοιχτού σχολείου μεταναστών Πειραιά, Κάτια Γαλοπούλου-Αγάπογλου

Χαιρετισμοί επισήμων

Χαιρετισμός, από τον Πέρση ποιητή, Φαριάντ Φερεϋντούν

§ Προσευχές… από τους μαθητές του τμήματος με διδάσκουσες τις Μαρία Τσαρδή & Μαρώ Τριανταφύλλου

«Πάτερ Ημών» …από τον Ικμπάλ Μουντασέρ

«Αλ Φατέχα» …από τον Σουχέρ Αντζούμ

«σκέψεις ενός ξενιτεμένου γύρω από τη μετανάστευση»

§ Απαγγελία των ποιημάτων «Ειρήνη» του Γιάννη Ρίτσου & «Ερωτήσεις ενός εργάτη που διαβάζει» του Bertold Brecht…

…από τους Ζεν Γιν & Μοχάμεντ Άσραφ Ουλ Γανί , μαθητές του Τμήματος Προχωρημένων με διδάσκοντα τον Φώτη Ανδρεόπουλο

§ Απαγγελία του παραδοσιακού, νησιωτικού τραγουδιού «Καράβι- Καραβάκι» στα Ελληνικά και στα Ουρντού…

…από τους μαθητές του τμήματος με διδάσκοντα τον Χρήστο Αλεξανδρίδη και ακρόασή του σε κρητική εκτέλεση με τη φωνή της Μαρίας Κώττη από τη δισκογραφική συλλογή των Χαϊνιδων «Το μεγάλο ταξίδι» (1998).

§ Παραμύθι από τη μακρινή Κίνα με τίτλο «ο βοσκός και η θεά»…

… από τη μαθήτρια Τσιν Ιη του τμήματος με διδάσκουσα την Κάτια Αγάπογλου-Γαλοπούλου

§ Παραδοσιακό τραγούδι από το Πακιστάν…

…από τον μαθητή Μουναβάρ του τμήματος του Στέργιου Ανδρεόπουλου

§ Από τα τμήματα των: Στράτου Ραπτόπουλου, Μαριτίνας Λιόση, Τζένης Βαμβακά, Γιάννη Μπαβέα, Ιωάννας Χαϊμελη, Θεοδώρας Τουμανίδου

Διαβάζουν: Αντνάν Γιουσάφ, Αλί Ραφάκατ, Αμπίντ Χουσεΐν, Ικμπάλ Μαζάρ, Σαΐντ Σαΐντ

« Ξενιτιά» Γ. Ρίτσου … Ντελαβίρ, Σαμπίρ

«Ουρανός χωρίς διαβατήριο» Φ. Φερεϋντούν (αποσπάσματα) …Χουσείν, Σιράζ, Μαλτζίντερ Σαΐντ, Αλί Ιμράν, Μαζάρ Ικμπάλ,

« Αν εγώ ήμουν βραχιόλι» του Αττίκ Ουρ Ραχμάν … …από τον ίδιο

«Γράμμα σου στέλνω μάνα μου» παραδοσιακό …Σαίντ Ιντζάζ

«Επιστροφή 2» του Γιάννη Ρίτσου από τον μαθητή Αμάρ Λατίφ

§ «Ιστορίες από τον τόπο μου» …

… αφήγηση από τους μαθητές του τμήματος με διδάσκουσα την Ελένη Χαϊμέλη

§ «Γιάννη μου το μαντήλι σου» δημοτικό ηπειρώτικο τραγούδι

… χορεύουν οι μαθητές του τμήματος με διδάσκουσα την Μαρία Κωστελίδου

§ Θεατρική παράσταση με τίτλο «Ένας στους 10»

( Προσαρμογή του ομώνυμου θεατρικού έργου του Λαέρτη Βασιλείου) …ερμηνεύουν οι μαθητές του τμήματος των Βίβιαν Γλενη & Ρόζα Καμπουράκη

Απονομή βεβαιώσεων από τον γραμματέα του Ανοιχτού Σχολείου Μεταναστών, κύριο Αχιλλέα Λεφάκη

Παραδοσιακή Πακιστανική μουσική από το συγκρότημα των «Μπάτ και Ματού»

« Οι Παντζάμπι είναι ωραίοι άνθρωποι», « Απ’ το Ντελί ως τη Λαχώρη», «Ταξιδιώτης με προορισμό την Ελλάδα», «Γκιντέ» παραδοσιακό χορευτικό τραγούδι, παραδοσιακό των Παντζάμπ

Λήξη της γιορτής με φαγητό και ζωντανή μουσική από το συγκρότημα «Χωρίς Πρόβα»


Παράλληλα… δείτε στον αύλιο χώρο……

§ φωτογραφική έκθεση για τη ζωή του Γιάννη Ρίτσου

§ το παραμύθι του Φαριάντ Φερεϋντούν

«Όνειρα με Χαρταετούς και Περιστέρια»

§ «Συνταγές από τον τόπο μου» ένα «πεντανόστιμο» έκθεμα

από τους μαθητές του τμήματος των Γιώτα Φώλια & Εύα Μπούσουλα

§ Βιντεοσκοπημένα στιγμιότυπα από τη σχολική ζωή

§ έκθεση κόμικς του Αλγερινού σκιτσογράφου Σαΐντ


Ευχαριστούμε θερμά όσους αφανώς βοήθησαν στην πραγματοποίηση της γιορτής και ιδιαίτερα την αγαπητή φίλη και συνεργάτιδα Μαλάμω Αποστολοπούλου.


Φωτογραφίες: Γιώργος Παπαγεωργίου





Η γιορτή για τη λήξη της σχολικής χρονιάς 2008-2009, του Ανοιχτού Σχολείου Μεταναστών Πειραιά





ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ
ΑΝΟΙΧΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ ΠΕΙΡΑΙΑ






Το Ανοιχτό Σχολείο Μεταναστών Πειραιά σας προσκαλεί στη γιορτή του για τη λήξη της σχολικής χρονιάς 2008-2009 που θα γίνει στις εγκαταστάσεις του 14ου και 15ου Γυμνασίου Πειραιά, Κω και Αγίων Αναργύρων στην Παλιά Κοκκινιά, την Κυριακή 21 Ιουνίου 2009 και ώρα 19.30.

Οι μαθητές μας θα παρουσιάσουν τις δουλειές που ετοίμασαν για τη γιορτή και, παράλληλα, θα εκτίθενται φωτογραφίες του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου από τη ζωή του Γιάννη Ρίτσου με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων από τη γέννηση του ποιητή. Η έκθεση θα φιλοξενείται στις εγκαταστάσεις του σχολείου από 18 έως 21 Ιουνίου και θα είναι ανοιχτή για όλους κάθε απόγευμα από τις 18.00 έως τις 21.00.

Σας περιμένουμε να γιορτάσετε μαζί μας με φαγητό, ποτό και ζωντανή μουσική.

Θα μας βρείτε εδώ:

Κίνηση “Απελάστε το Ρατσισμό”…


ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ 18-05-200918 05 2009

Παλιό Εφετείο: ΜΗ ΔΕΙΧΝΕΤΕ ΜΕ ΤΟ ΔΑΧΤΥΛΟ – ΚΑΝΤΕ ΚΑΤΙ ΤΩΡΑ

Ο Νομάρχης Αθήνας κ. Σγουρός λέει για ότι στη Σωκράτους 65 (Παλιό Εφετείο) υπάρχει μεγάλο πρόβλημα Δημόσιας Υγείας: http://nom-athinas.gov.gr/main/index.php?option=com_content&view=article&id=934:2009-05-18-10-40-10&catid=3:2008-09-06-21-42-59&Itemid=31 και ζητάει παρέμβαση Εισαγγελέα!!!!

Άραγε, πέρα από το να “δείχνουν με το δάκτυλο”, οι Υπηρεσίες της Νομαρχίας και ο ίδιος ο κ. Σγουρός, μήπως μπορούν να κάνουν κάτι πιο χρήσιμο για την άμεση λύση των προβλημάτων των αστέγων και των περιοίκων του Παλιού Εφετείου, αντί να συνδράμουν στο να πετάξει τελικά έξω τους άστεγους η ΕΛ.ΑΣ. του κ Μαρκογιαννάκη; Για παράδειγμα μήπως θα μπορούσαν να έρθουν σε συνεννόηση με το Ταμείο-Ιδιοκτήτη (ΤΕΑΙΤ) και τον Πρόεδρό του κ. Χατζή (τηλ. 210-5217182), τον Δήμο Αθήνας (Ίδρυμα Αστέγων – τηλ. 2105246515 Αντιδήμαρχος κ. Σκιαδάς) το Υπουργείο Εσωτερικών (γ.γ. κ. Πάτροκλος Γεωργιάδης – τηλ 210-2744944-6), και το Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας για την άμεση λύση του προβλήματος; Από τη μεριά της Κίνησης “Απελάστε το Ρατσισμό”, καταγγέλλουμε την ανευθυνότητα ΟΛΩΝ των ΣΥΝΑΡΜΟΔΙΩΝ φορέων και προσπαθούμε φιλότιμα να τους φέρουμε μπροστά στις ευθύνες τους. Επικοινωνούμε μαζί τους και έχουμε συναντήσεις με όλους. Την ερχόμενη Τετάρτη στις 6 μ.μ. έχουμε συνάντηση μαζί με κοινότητες μεταναστών, με τον ΓΓ του ΥΠΕΣ κ. Πάτροκλο Γεωργιάδη, για το πρόβλημα των νομιμοποιητικών εγγράφων των μεταναστών χωρίς χαρτιά, όσο και για το θέμα του Εφετείου. Η λύση για τη Δημόσια Υγεία στη Σωκράτους, υπάρχει, είναι άμεση και απαιτεί 2 μέρες, όχι περισσότερο. Χωρίς αστυνομικές επιχειρήσεις έξωσης και παρεμβάσεις Εισαγγελέων: 1. Παροχή νερού στους ορόφους του κτιρίου με πρόχειρη εγκατάσταση (λάστιχα) για να μπορέσουν να καθαρίσουν οι άνθρωποι που μένουν μέσα και να χρησιμοποιήσουν τα καθαριστικά που τους έχει δώσει ο Δήμος. 2. Απάντληση των λιμναζόντων Υδάτων από το Υπόγειο (Για την Πυροσβεστική αυτό είναι συνηθισμένη δουλειά και απαιτεί λίγες μόνο ώρες) 3. Απολυμάνσεις στο Υπόγειο και σε τουαλέτες μέσα στο κτίριο από ειδικά συνεργεία ΕΚΑΤΟΝΤΑΔΕΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ ΤΟΥ ΠΑΛΙΟΥ ΕΦΕΤΕΙΟΥ ΕΙΝΑΙ ΠΡΟΘΥΜΟΙ ΝΑ ΒΟΗΘΗΣΟΥΝ ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΤΟΥΣ ΕΡΓΑΣΙΑ.

Επίσης επιμένουμε:

1. Καμιά αστυνομική επιχείρηση εκκένωσης του Εφετείου

2. Μετατροπή του παλιού Εφετείου σε οργανωμένο ξενώνα αστέγων με δαπάνη των Υπουργείων Υγείας και Πρόνοιας, του Υπουργείου Εσωτερικών, του Δήμου και της Νομαρχίας.

3. Παροχή νομιμοποιητικών εγγράφων στους μετανάστες χωρίς χαρτιά – άσυλο και στέγη στους πρόσφυγες.

4. Όχι στις επιχειρήσεις “σκούπα” και “καταιγίδα” του κ. Μαρκογιαννάκη που μεταφέρουν απλά τα προβλήματα στο απέναντι τετράγωνο της πόλης, στη διπλανή γειτονιά της Αθήνας.

Το σχολείο μας στην Αυγή της Κυριακής…





Τίποτα δεν με κυνηγάει στην Ελλάδα. Είμαι από τους τυχερούς που έχουν χαρτιά. Τουλάχιστον τη στιγμή που μιλάμε. Ο δικός μου εχθρός είναι ο χρόνος. Μόνο αυτός με κυνηγάει. Και δεν μπορώ να τον κερδίσω. Έφυγα από το Πακιστάν άλλος άνθρωπος κι εδώ είμαι ένας άλλος. Εκεί ο έρωτας είναι απαγορευμένος. Τιμωρείται αυστηρά όποιος ακούει την καρδιά του. Η δική μου καρδιά εδώ κτύπησε κι εγώ την άκουσα. Μπορώ να την ακούσω. Μα δεν κάνει να γυρίσω πίσω πλέον. Κι αν γυρίσω, δεν πρέπει να πάρω μαζί μου τη καρδιά μου. Κι έτσι πρέπει να διαλέξω ανάμεσα στην πατρίδα μου και την καρδιά μου. Για την ώρα, η καρδιά μου έχει κερδίσει. Κι αυτήν ακούω. Όσο κι αν στη πατρίδα έχω τόσα πράγματα που νοσταλγώ… Είναι τα λόγια ενός νέου μετανάστη στο Ανοιχτό Σχολείο Μεταναστών στον Πειραιά. Εκεί που, εδώ και χρόνια, κόντρα σε δυσκολίες και σε ελλείψεις, σε γραφειοκρατίες και την αναλγησία του κράτους, μια ομάδα ανθρώπων διδάσκει ανθρωπιά. Με αυταπάρνηση και σιδερένια θέληση, προτάσσοντας το ενδιαφέρον τους για τον συνάνθρωπο, χωρίς τη διάκριση του χρώματος και της καταγωγής, επιστήμονες όλων των ειδικοτήτων, αλλά και απλοί άνθρωποι του μόχθου, έχουν μετατρέψει το εγκαταλελειμμένο κτίριο του 14ου και 15ου Γυμνασίων Πειραιά, σε μια πραγματική κυψέλη γνώσης και κουλτούρας. Βρέθηκα εκεί ένα απόγευμα μετά από κάλεσμα της Κάτιας Γαλοπούλου, η οποία είναι πρόεδρος του Δ.Σ. του σχολείου (με αντιπρόεδρο τον μετανάστη Mohamed Arslan). Για να είμαι ειλικρινής, δεν είχα φανταστεί ποτέ την εικόνα που αντίκρισα. Ενώ περίμενα κάποια σχετική κίνηση και ανάλογο ενδιαφέρον από μερικούς μετανάστες, μπορώ να πω με απόλυτη σιγουριά πως κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει πουθενά αλλού στην Ελλάδα. Η Κάτια, που τα μάτια της λάμπουν κυριολεκτικά όταν με ξεναγεί από τάξη σε τάξη, έχει αναλάβει να με γνωρίσει με τα παιδιά και με τους καθηγητές. Κι όταν λέμε καθηγητές, μην πάει ο νους σας σε δασκάλους με πτυχία παιδαγωγικών σχολών. Όλοι τους είναι εργαζόμενοι σε διάφορες δουλειές την υπόλοιπη βδομάδα και την Κυριακή διδάσκουν. Διδάσκουν ελληνικά και ανθρωπιά. Εκείνο που εκπλήσσει με την πρώτη ματιά είναι ο μεγάλος αριθμός των μαθητών-μεταναστών. Στην πλειονότητά τους, Πακιστανοί και Μπαγκλαντεσινοί. Νέα παιδιά, μεσήλικες, ακόμα και μερικοί που τους περνάς για εξηντάρηδες. Πριν μπουν στις τάξεις περνάνε από το κυλικείο του σχολείου που οι ίδιοι οι δάσκαλοι τροφοδοτούν με τα απαραίτητα και πιάνουν κουβέντα μαζί τους. Την ώρα εκείνη και πολλοί άλλοι έρχονται και γράφονται. Η αγωνία της Κάτιας είναι να μην τους βοηθάνε οι συμπατριώτες τους να συμπληρώνουν της φόρμες εισαγωγής, διότι από κει θα καταλάβουν οι δάσκαλοι και το επίπεδο γνώσης των ελληνικών τους και αναλόγως θα τους τοποθετήσουν στις τάξεις. Κι όμως, όπως οι μικροί μαθητές στο δημοτικό, αυτοί κάνουν τις “ζαβολιές” και τους βοηθάνε. Και οι δάσκαλοι κάνουν πως δεν καταλαβαίνουν. Σημασία έχει να θέλουν να μάθουν.



Τα προβλήματα αυτού του σχολείου είναι διαφορετικά από αυτά των κανονικών σχολείων που ξέρουμε όλοι. Λόγου χάρη, εδώ λείπει ένα φωτοτυπικό μηχάνημα, διότι το βιβλίο κοστίζει δέκα ευρώ και δεν θέλουν να επιβαρύνουν τους μαθητές με έξοδα. Σε κάποια τάξη, θα αντικρίσεις μαζί με τους μαθητές και μια μεγάλη ποσότητα ρουχισμού που μαζεύουν οι δάσκαλοι και τα μοιράζουν, είτε για αυτούς που έχουν άμεση ανάγκη εδώ είτε για άλλες αποστολές σε άλλα σημεία του πλανήτη. Είκοσι είναι οι δάσκαλοι και 196 οι μαθητές. Ο καθένας τους και μια ξεχωριστή ιστορία. Θα χρειαζόταν οπωσδήποτε ένα πολύτομο έργων για να μπουν όλες. Διότι όλες οι ιστορίες τους είναι ξεχωριστές. Όλοι τους και μια ξεχωριστή περιπέτεια. Από τον μετανάστη από την Ινδία που είχε έξι μήνες στην Ελλάδα με περίπου δέκα χιλιάδες ευρώ δανεικά κι ακόμα δεν είχε βρει δουλειά, μέχρι τον νεαρό που είναι ερωτευμένος με μια μετανάστρια από την Αλβανία αλλά δεν είναι σίγουρος και για το δικό της αίσθημα. Αυτόν μάλιστα τον συμπάθησα. Αν -του είπα- με ρωτούσε η κοπέλα που αγαπάς για το ποιον πρέπει να διαλέξει ανάμεσα σε σένα κι έναν συμπατριώτη μου, σίγουρα θα της έλεγα εσένα. Και τα μάτια του έλαμψαν από μια αδήλωτη ευτυχία. Ανάμεσα στους διδάσκοντες εκείνο που ξεχωρίζει είναι η ειλικρινής τους διάθεση για προσφορά. Από πού να ξεκινήσει κανείς και ποιον να πρωτοαναφέρει. Ενδεικτική περίπτωση ο αυτοκινητιστής Κώστας Μωυσίδης. Εργάτης της καθημερινότητας, αλλά ο πόθος του για προσφορά τον κανει να είναι κοντά σε αυτούς που τον έχουν τόσο πολύ ανάγκη. Διδάσκει στους μετανάστες οδήγηση. Το 90% μπορεί και να μην πάρουν ποτέ δίπλωμα οδήγησης διότι δεν θα αποκτήσουν άδεια παραμονής, αλλά με ευλάβεια παρακολουθούν τα μαθήματα. Ανάμεσα στους διδάσκοντες και νέα παιδιά, όπως η Ιωάννα και η Ελένη Χαϊμέλη, φοιτήτριες μεταπτυχιακών σπουδών. Ο Φώτης κι ο Στέργιος Ανδριόπουλος, πατέρας και γιος που διδάσκουν μαζί. Ένα ποτάμι ανθρωπιάς που δύσκολα περιγράφεται με λίγες λέξεις. Για το τέλος, λόγια των μεταναστών: Ο Delavil μετράει μία προς μία τις ημέρες που είναι εδώ κι αυτές είναι τρία χρόνια, τρείς μήνες, δεκαέξι μέρες κι οκτώ ώρες. Σε μια τάξη ακούω την δασκάλα να λέει: 1, 2, 3 και να επαναλαμβάνουν οι μαθητές. Και μετά ονόματα: Μαρία, Ιταλία. Στην λέξη Ιταλία, μερικά χαμόγελα. Είναι το επόμενο όνειρο μερικών… Μόνο τρεις ώρες τη βδομάδα είμαι άνθρωπος, μου λέει κάποιος. Σκόρπιες σκέψεις και λέξεις από τους ίδιους και τους δασκάλους. Τρεις ώρες μάθημα και τρεις ώρες παρέα. Εκεί που φυσάει, εκεί ερωτεύεσαι εύκολα, είναι τα λόγια μιας νεαρής από τη Σρι Λάνκα. Παλιότερα οι αστυνομικοί ήταν πιο ήρεμοι, τώρα σε βρίζουν όταν σου κάνουν έλεγχο. Έχω τρέλα να μάθω ελληνικά… Λόγια ανθρώπων γεμάτα αγωνία και ανησυχίες. Εδώ δίπλα μας.

Σήμερα στην Αυγή της Κυριακής

Δημοσιεύθηκε στις 3/5/2009 στην Αυγή

Η αναδημοσίευση είναι από το ιστολόγιο του Niko Ago: http://odromos.wordpress.com/ και έγινε με τον τίτλο “Άνθρωποι και ανθρωπιά”.

Η δεύτερη φωτογραφία είναι από το ιστολόγιο: http://exoaptonkyklo.blogspot.com/.

Συναυλία Αλληλεγγύης για την Κωνσταντίνα Κούνεβα… Τετάρτη 29 Απριλίου



*πατήστε πάνω στις εικόνες για κανονικλη προβολή…

Ευρωπαϊκά Σύνορα...

Σύμφωνα με την ακόλουθη ανασκόπηση του Τύπου τουλάχιστον 13.747μετανάστες έχουν πεθάνει από το 1988 μέχρι τα τέλη του 2006 στα Ευρωπαϊκά Σύνορα. Από αυτούς οι 5.444 είναι αγνοούμενοι που έπεσαν στη θάλασσα. Στην Μεσόγειο, και στον Ατλαντικό Ωκεανό προς την Ισπανία, πέθαναν 9.801 μετανάστες. Στα στενά της Σικελίας 3.460 άνθρωποι πέθαναν κατά μήκος της θαλάσσιας πορείας από τη Λιβύη και την Τυνησία προς την Μάλτα και την Ιταλία, ενώ 2.345 από αυτούς αγνοούνται στη θάλασσα. Κατά το ταξίδι από την Αλγερία στη Σαρδηνία πνίγηκαν 125 ακόμη άνθρωποι. Κατά μήκος της διαδρομής από την Μαυριτανία, το Μαρόκο και την Αλγερία προς την Ισπανία, μέσω του στενού του Γιβραλτάρ ή από τις Κανάριες νήσους, τουλάχιστον 4.402 άνθρωποι πέθαναν, ανάμεσα τους 2.234 αγνοούμενοι. Επίσης, στη θάλασσα του Αιγαίου μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας 1.072 άνθρωποι πέθαναν εκ των οποίων οι 592 αγνοούνται [...]

Αναδημοσίευση από το: Fortress Europe

















Από την Παγκόσμια Ημέρα για τους Μετανάστες...



Εκδήλωση με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα για τους Μετανάστες

Τα Ελληνικά ως ξένη γλώσσα...



Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΔΕΥΤΕΡΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΣΤΟΥΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ[1]
Χρήστος Αλεξανδρίδης
Καθηγητής ξένων γλωσσών

Παρόλο που η διδασκαλία της δεύτερης γλώσσας στους μετανάστες εντάσσεται στα πλαίσια της διδακτικής των ξένων γλωσσών, παρουσιάζει εντούτοις αρκετές ιδιαιτερότητες που έχουν να κάνουν τόσο με την προσωπική ιστορία του καθενός, όσο και με την ιδιομορφία των συνθηκών επαφής των μεταναστών με την πραγματικότητα της χώρας υποδοχής.

Είναι γνωστό ότι ο μετανάστης έχει αναγκαστεί ν’ αφήσει τη χώρα του και τα αγαπημένα του πρόσωπα για ν’ αναζητήσει καλύτερη τύχη αλλού ή για ν’ αποφύγει διακρίσεις και κάθε είδους διώξεις. Όταν φτάνει στη χώρα υποδοχής είναι ήδη μια διαμορφωμένη προσωπικότητα και επομένως φορέας ενός πολιτισμού και του γλωσσικού οργάνου έκφρασής του, που διαφέρουν κατά κανόνα ριζικά από εκείνα του νέου περιβάλλοντος στο οποίο είναι υποχρεωμένος να ζει και να εργάζεται. Το πέρασμα αυτό όμως από μια κοινωνικο-πολιτισμική πραγματικότητα σε μια άλλη δημιουργεί το αποκαλούμενο πολιτισμικό σοκ, το οποίο με δυσκολία ξεπερνά κανείς. Αλλά και οι συνθήκες διαβίωσης και εργασίας των μεταναστών δεν είναι οπωσδήποτε οι καλύτερες δυνατές. Όλα αυτά αποτελούν τις γενεσιουργές αιτίες κάθε είδους φραγμών που εμποδίζουν την ένταξη των ξένων στη νέα πραγματικότητα και την επικοινωνία μέσα σ’ αυτήν, άρα και την εκμάθηση της δεύτερης γλώσσας.

Ας δούμε όμως κάπως πιο αναλυτικά πώς επιδρούν οι ιδιαιτερότητες που χαρακτηρίζουν την περίπτωση των μεταναστών στην εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας και πώς πρέπει να τις χειριστεί ο διδάσκων για να πετύχει τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα στη δουλειά του.

Δεν θα υπεισέλθουμε εδώ σε θέματα διδακτικής το αντικείμενο της οποίας θεωρείται γνωστό από τους διδάσκοντες τις ξένες γλώσσες.

1. Ο μετανάστης ως φορέας πολιτισμού

Στις άυλες αποσκευές του ο μετανάστης κουβαλάει, κοντά σε όλα τα άλλα, τη γνώση ενός ή περισσοτέρων κωδίκων επικοινωνίας, ένα μορφωτικό επίπεδο που ποικίλλει ανάλογα με τις περιπτώσεις, εδραιωμένες θρησκευτικές, πολιτικές και ιδεολογικές πεποιθήσεις και άρα μια προσωπική κοσμοθεωρία.

Το πολιτισμικό σοκ που, όπως εξηγήσαμε ήδη, δημιουργείται από την επαφή με τη νέα πραγματικότητα, η οποία πολλές φορές απαιτεί ριζικές αλλαγές στην προσωπικότητα του μετανάστη, ξεπερνιέται σταδιακά και με αρκετή προσπάθεια και κόπο.

Στην αρχή ο μετανάστης εντυπωσιάζεται και μάλιστα αισθάνεται και ευφορία από τη νέα κατάσταση στην οποία έχει βρεθεί και από το τέλος των περιπετειών της μετακίνησής του. Σε ένα δεύτερο στάδιο αισθάνεται έντονη την επίδραση στην προσωπικότητά του των πολιτιστικών διαφορών και το γεγονός αυτό τον συγκλονίζει δημιουργώντας του δυσάρεστες καταστάσεις, τις οποίες επιτείνουν και παράγοντες που έχουν σχέση με την εργασία, τις συνθήκες διαβίωσης κ.α. Στο τρίτο στάδιο έχει προχωρήσει ήδη στην υιοθέτηση κάποιον στοιχείων της νέας πολιτιστικής πραγματικότητας, ενώ άλλα εξακολουθούν να μένουν ξένα. Ο μετανάστης με άλλα λόγια έχει αρχίσει να αποδέχεται τις διαφορές στον τρόπο σκέψης και έκφρασης. Στο τέταρτο στάδιο έχουμε μια αφομοίωση ή μια προσαρμογή, μια αποδοχή, με άλλα λόγια, του νέου πολιτισμού και εμπιστοσύνη στο «νέο» εγώ που έχει δημιουργηθεί στα πλαίσια της νέας κατάστασης.

Το μέγεθος του πολιτιστικού σοκ και το ξεπέρασμά του δεν διαφέρουν μόνο από άτομο σε άτομο, αλλά και από πολιτισμό σε πολιτισμό. Οι Ευρωπαίοι μετανάστες, για παράδειγμα, και κυρίως οι μεσογειακής προέλευσης προσεγγίζουν ευκολότερα την ελληνική πολιτιστική πραγματικότητα απ’ ότι οι Ασιάτες ή οι Αφρικανοί.

Μεταξύ πολιτιστικού σοκ και εκμάθησης της δεύτερης γλώσσας υπάρχει αλληλεπίδραση: ένα έντονο σοκ μπορεί να σταθεί εμπόδιο στην προσέγγιση προς τη νέα γλώσσα, αλλά και η γλωσσική επάρκεια του μετανάστη μπορεί να τον διευκολύνει σε μεγάλο βαθμό να ξεπεράσει τα εμπόδια και η ένταξή του να γίνει γρήγορα και με μεγαλύτερη ευκολία.

2. Οι πολιτιστικές διαφορές μέσα στην τάξη

Η γλώσσα, ως γνωστόν, είναι μέσο επικοινωνίας και φορέας πολιτισμού. Ο μετανάστης, επομένως, μέσω της γλώσσας θα μάθει και τον νεοελληνικό πολιτισμό. Βέβαια γι’ αυτόν η τάξη δεν αποτελεί τη μοναδική πηγή γνώσης, γιατί καθημερινά βομβαρδίζεται από μηνύματα που έρχονται από διάφορες κατευθύνσεις και όλα αυτά αποτελούν γλωσσικές και πολιτιστικές εισροές (inputs).

Ο ρόλος του διδάσκοντα, ωστόσο, είναι σημαντικός γιατί βοηθάει στη συστηματοποίηση των γνώσεων, στην εξήγηση των πολιτιστικών διαφορών, στην ομαλή προσαρμογή στη νέα πραγματικότητα, όπως εξηγήσαμε ήδη.

Για να είναι όμως ο διδάσκων αποτελεσματικός στη δουλειά του θα πρέπει να γνωρίζει στοιχεία πολιτισμού (αν είναι δυνατόν και γλώσσας) των χωρών προέλευσης των μεταναστών. Με τον τρόπο αυτό θα μπορέσει αφενός να κατανοήσει καλύτερα τους μαθητές του, αφετέρου να εξομαλύνει τις πολιτιστικές διαφορές μέσα στην τάξη και να αποφύγει τυχόν παρεξηγήσεις που θα ήταν ικανές να βλάψουν την ομαλή εξέλιξη των μαθημάτων και τη διάθεση για μάθηση των μαθητών του. Σε μια τάξη, για παράδειγμα, όπου υπάρχουν μουσουλμάνοι μαθητές και μαθήτριες ο διδάσκων οφείλει να γνωρίζει ότι για θρησκευτικούς και πολιτισμικούς λόγους οι γυναίκες θα πρέπει να αποτελούν ξεχωριστή ομάδα από τους άντρες.

Οι διαφορές και οι ιδιαιτερότητες, αλλά και οι ενδεχόμενες ομοιότητες μεταξύ πολιτισμών, αφού εντοπιστούν, θα αποτελέσουν αντικείμενο διδασκαλίας και διαλόγου μέσα στην τάξη, χωρίς διάθεση σύγκρισης και κριτικής, για την καλύτερη προσέγγιση και επικοινωνία των μαθητών και την πολιτιστική και γλωσσική τους καλλιέργεια. Με κάθε ευκαιρία, φυσικά, θα πρέπει να τονίζεται ότι δεν υπάρχουν ανώτεροι και κατώτεροι, καλύτεροι και χειρότεροι πολιτισμοί και γλώσσες, αλλά μια υπέροχη ποικιλομορφία, που οφείλεται στις ιστορικές και γεωγραφικές ιδιαιτερότητες κάθε λαού.

Ο μετανάστης, επειδή είναι υποχρεωμένος να συναναστρέφεται καθημερινά Έλληνες, έρχεται αντιμέτωπος πολλές φορές με τρόπους συμπεριφοράς που του είναι εντελώς ξένοι και γι’ αυτό ακατανόητοι και πολλές φορές ενοχλητικοί. Το γεγονός αυτό μπορεί να δημιουργήσει παρεξηγήσεις και καμιά φορά και ένταση μέσα και έξω από το σχολείο.

Τα στερεότυπα αυτά ελληνικής συμπεριφοράς, που αποτελούν σημειωτέον στοιχεία πολιτισμού, θα πρέπει να αναλυθούν και ερμηνευθούν μέσα στην τάξη, να γίνει σύγκριση με αντίστοιχες καταστάσεις άλλων πολιτισμών και να βγουν τα κατάλληλα συμπεράσματα για την καλύτερη κατανόηση και επικοινωνία μεταξύ Ελλήνων και μεταναστών. Για παράδειγμα θα μπορούσαμε να αναφέρουμε τη χρήση του τύπου ευγενείας στην καθημερινή ομιλία. Η τήρηση των τύπων ευγενείας στη γλώσσα μας δεν είναι και τόσο αυστηρή, όπως σε άλλες γλώσσες. Αυτό θα μπορούσε να σημαίνει για πολλούς ξένους έλλειψη σεβασμού. Αλλά και ο συνήθως ανεβασμένος τόνος φωνής μεταξύ Ελλήνων συνομιλητών μπορεί να οδηγήσει πολλούς ξένους στο συμπέρασμα ότι αυτοί φιλονικούν.

Ο μετανάστης, κατά συνέπεια, θα πρέπει παράλληλα προς τη γλώσσα να μάθει να κατανοεί και τις συμπεριφορές αυτές, γιατί με τον τρόπο αυτό θα πλησιάσει ευκολότερα τους άλλους, θα αποφευχθούν τα πολιτισμικά και γλωσσικά στεγανά μέσα σε μια κοινωνία και θα προαχθεί η πολυπολιτισμικότητα.

3. Ο μετανάστης ως μαθητής
Ο χειρισμός του μετανάστη μέσα στην τάξη υπόκειται στους κανόνες εκπαίδευσης των ενηλίκων λαμβανομένων πάντα υπόψη των ιδιαιτεροτήτων που εξηγήσαμε πιο πάνω.

Κατ’ αρχάς πρέπει να επαναλάβουμε ότι το σχολείο δεν αποτελεί για το μετανάστη τη μοναδική πηγή εκμάθησης της δεύτερης γλώσσας. Το ευρύτερο φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον εκπέμπει συνεχώς σωρεία γλωσσικών μηνυμάτων (οπτικών και ακουστικών κυρίως) που αποτελούν για το μετανάστη μια πρόκληση προς την οποία αντιδρά υποχρεωτικά χρησιμοποιώντας, με μεγαλύτερη ή μικρότερη επιτυχία, και αυτός τον ίδιο κώδικα των εκπεμπομένων μηνυμάτων, προκειμένου να επικοινωνήσει όσο γίνεται πιο αποτελεσματικά. Έτσι αρχίζει σιγά σιγά να μαθαίνει τη δεύτερη γλώσσα (τα ελληνικά στην προκειμένη περίπτωση) και με το πέρασμα του χρόνου οι γλωσσικές αυτές εισροές αποτελούν ένα υπολογίσιμο υπόβαθρο επάνω στο οποίο θα οικοδομηθεί η γλωσσική του πρόοδος. Με τον καιρό οι ανάγκες για επικοινωνία εξειδικεύονται και παίρνουν νέες και περίπλοκες μορφές οπότε προβάλλουν επιτακτικοί οι λόγοι επέκτασης, εμβάθυνσης και συστηματοποίησης των γνώσεων, γεγονός που θα οδηγήσει το μετανάστη στο κατώφλι του σχολείου. Όταν αποφασίσει πια να μπει στην τάξη μπορεί να γνωρίζει ήδη αρκετά καλά τη γλώσσα, έστω και αν το επίπεδο της γλωσσικής του επάρκειας αντανακλά τον περιορισμένο χώρο δράσης του μετανάστη.

Είναι προφανές ότι από το σχολείο προσδοκά συγκεκριμένα πράγματα που έχουν σχέση τόσο με την κάλυψη των γλωσσικών του αναγκών επικοινωνίας (δυνατότητα ανάγνωσης και κατανόησης απλών κειμένων, συμπλήρωση εντύπων, σύνταξη αιτήσεων, προφορική επικοινωνία για τρέχοντα ζητήματα που έχουν σχέση με την καθημερινότητα και την εργασία κ.α.), όσο και με θέματα κοινωνικοποίησης και πολιτιστικής ενσωμάτωσής του.

Διαφορετική είναι φυσικά η κατάσταση όσων έχουν λίγο χρόνο παραμονής στη χώρα υποδοχής. Οι γνώσεις τους στη δεύτερη γλώσσα είναι μηδαμινές έως ελάχιστες γι’ αυτό και οι απαιτήσεις τους δεν είναι τόσο εξειδικευμένες. Αυτούς το σχολείο θα τους αντιμετωπίσει, βέβαια, ως αρχάριους εντάσσοντάς τους σε ξεχωριστά τμήματα και καταρτίζοντας ειδικά εκπαιδευτικά προγράμματα.

Όπως εξηγήσαμε ήδη ο μετανάστης ως ενήλικας είναι ήδη μια διαμορφωμένη προσωπικότητα και αυτό πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη κατά τη διάρκεια της μαθησιακής διαδικασίας. Δεν είναι λίγα τα παραδείγματα αντίδρασης εκ μέρους του σε θέματα που μπορούν να θίξουν την προσωπικότητά του ή να την θέσουν υπό αμφισβήτηση, γεγονός που είναι δυνατόν να δημιουργήσει συναισθηματικούς φραγμούς στην εκμάθηση της δεύτερης γλώσσα.

Ο ενήλικας μαθητής συνήθως δεν επιθυμεί να του συμπεριφέρονται μέσα στην τάξη σαν να ήταν μικρός μαθητής, να καθοδηγείται, δηλαδή, σε κάθε περίπτωση από το διδάσκοντα. Θέλει να παίρνει πρωτοβουλίες και να συμμετέχει στις αποφάσεις που τον αφορούν, να γνωρίζει εάν το σχολείο μπορεί να καλύψει τις ανάγκες του και το κατά πόσο υπάρχει ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα το οποίο ακολουθείται με σοβαρότητα και συνέπεια. Κάνει συχνά εκτίμηση της κατάστασης και της πορείας του και επιθυμεί να είναι αυτόνομος στη μάθησή του, οπότε αυτό που ζητά από το διδάσκοντα είναι να τον διευκολύνει προς αυτή την κατεύθυνση δίνοντάς του όλα τα απαραίτητα εφόδια.

Ο ενήλικας γενικά, ακόμη και αν είναι μετανάστης, έχει μεγάλη εκτίμηση στον εαυτό του, θέλει να κάνει προόδους και αυτές να είναι φανερές και στους άλλους, φοβάται μην εκτεθεί, γι’ αυτό είναι λιγότερο «φυσικός» μέσα στην τάξη και σκέφτεται αρκετά πριν απαντήσει στις ερωτήσεις του διδάσκοντα.

Μερικές φορές εξ άλλου το επίπεδο των μεταναστών μας είναι υψηλό και αυτό μπορεί να σημαίνει ότι γνωρίζουν ήδη άλλες ξένες γλώσσες τις οποίες διδάχθηκαν πριν έρθουν στη χώρα υποδοχής με έναν ορισμένο τρόπο, διαφορετικό από την εφαρμοζόμενη διδακτική μέθοδο. Αυτό είναι δυνατόν να προκαλέσει δυσκολίες προσαρμογής στη νέα κατάσταση

Ένα επιπλέον σοβαρό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι μετανάστες μαθητές είναι η αδυναμία τους πολλές φορές να παρακολουθούν ανελλιπώς τα μαθήματα, για λόγους που δεν έχουν να κάνουν με τη θέλησή τους. Η λύση κατά κανόνα στις περιπτώσεις αυτές βρίσκεται στις συχνές επαναλήψεις, ο οποίες όμως από ένα σημείο και ύστερα κουράζουν τους τακτικότερους μαθητές και επιβραδύνουν γενικά την πρόοδο της τάξης.

4. Ο χειρισμός του μετανάστη μαθητή

Η πρώτη ενέργεια του διδάσκοντα σε μια τάξη μεταναστών είναι η δημιουργία ανθρώπινης επαφής μεταξύ των μαθητών, συντροφικότητας, αλληλεγγύης, παρά τις διαφορετικότητες που οπωσδήποτε θα υπάρχουν. Παράλληλα όμως θα πρέπει να κάνει τους μαθητές να νοιώσουν ότι είναι αποδεκτοί σαν ξεχωριστές προσωπικότητες μέσα στα πλαίσια της ομάδας και να κατανοήσουν ότι η ιδιαιτερότητα του ενός συμπληρώνει την ιδιαιτερότητα του άλλου. Έτσι, μέσω της αλληλοκατανόησης, οι μαθητές θα μάθουν να συνεργάζονται και να λειτουργούν κατά ομάδες, μέθοδος απαραίτητη για την εκμάθηση μιας νέας γλώσσας.

Η συμβολή του διδάσκοντα είναι επίσης αποφασιστική στη δημιουργία κλίματος εμπιστοσύνης τόσο μεταξύ των μαθητών όσο και προς το πρόσωπό του και έχει να κάνει, συν τοις άλλοις, και με την τήρηση κανόνων συμπεριφοράς και λειτουργίας του σχολείου και της τάξης.

Γενικά ο διδάσκων θα πρέπει να δώσει να καταλάβουν οι μαθητές του ότι αυτοί αποτελούν το κέντρο του διδακτικού ενδιαφέροντος και ότι ο ίδιος βρίσκεται εκεί με την ιδιότητα του συντονιστή και του εμψυχωτή και όχι με εκείνη της αυθεντίας στην οποία πρέπει οι πάντες να υποκλίνονται. Δεν θα πρέπει, ωστόσο, να χάσει τον έλεγχο της τάξης επιτρέποντας ατομικές ή ομαδικές παρεκκλίνουσες συμπεριφορές που μπορεί να προσβάλουν τους άλλους και να δημιουργήσουν σοβαρά προβλήματα στη μαθησιακή διαδικασία.

Θα θέλαμε να κλείσουμε το μικρό αυτό πόνημα με τις απόψεις των Serragiotto και Celentin σύμφωνα με τις οποίες ο σκοπός της γλωσσικής εκπαίδευσης του μετανάστη θα πρέπει να είναι ο εφοδιασμός του με όλες τις κατάλληλες γνώσεις που θα του επιτρέψουν να κάνει μια σε βάθος ανάλυση του κοινωνικού ιστού μέσα στον οποίο καλείται να ζήσει. Αυτό σημαίνει ότι θα του δοθούν τα ερμηνευτικά εργαλεία, οι παράμετροι και οι εννοιολογικές δομές που θα του επιτρέψουν να έρθει σε επαφή με τον άλλο, με τον διαφορετικό με τρόπο κριτικό και εποικοδομητικό. Τα πλεονεκτήματα μιας τέτοιου είδους προσέγγισης δεν έχουν να κάνουν μόνο με τη γλωσσική επάρκεια, αλλά αφορούν ολόκληρη την προσωπικότητα του μετανάστη.

Βιβλιογραφία
Baldoni P.E. Aprendere e insegnare la comunicazione interculturale
http://venus.unive.it/aliasve/index.php?name=EZCMS&page_id=381
Baldoni P.E. Introduzione alla comunicazione interculturale
http://venus.unive.it/aliasve/index.php?name=EZCMS&page_id=382
Baldoni P.E. Problemi interculturali con studenti adulti
http://venus.unive.it/aliasve/index.php?name=EZCMS&page_id=383
Celentin P. Serragiotto G. Il fattore culturale nell’ insegnamento della lingua
http://venus.unive.it/aliasve/index.php?name=EZCMS&page_id=433
Luise C.M. Approcci e metodi della glottodidattica
http://venus.unive.it/aliasve/index.php?name=EZCMS&page_id=465
Zorzi D. Dalla competenza comunicativa alla competenza comunicativa
interculturale
http://venus.unive.it/aliasve/index.php?name=EZCMS&page_id=467


[1] Δεύτερη γλώσσα (L2) είναι η γλώσσα που μαθαίνει κανείς (μετανάστης, σπουδαστής κ.τ.λ.) έξω από τη χώρα καταγωγής του.

Ξένη γλώσσα είναι η μη μητρική ή εθνική γλώσσα που μαθαίνει κανείς μέσα στη χώρα καταγωγής του.

Τα Ελληνικά ως ξένη γλώσσα...



Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΔΕΥΤΕΡΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΣΤΟΥΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ[1]
Χρήστος Αλεξανδρίδης
Καθηγητής ξένων γλωσσών

Παρόλο που η διδασκαλία της δεύτερης γλώσσας στους μετανάστες εντάσσεται στα πλαίσια της διδακτικής των ξένων γλωσσών, παρουσιάζει εντούτοις αρκετές ιδιαιτερότητες που έχουν να κάνουν τόσο με την προσωπική ιστορία του καθενός, όσο και με την ιδιομορφία των συνθηκών επαφής των μεταναστών με την πραγματικότητα της χώρας υποδοχής.

Είναι γνωστό ότι ο μετανάστης έχει αναγκαστεί ν’ αφήσει τη χώρα του και τα αγαπημένα του πρόσωπα για ν’ αναζητήσει καλύτερη τύχη αλλού ή για ν’ αποφύγει διακρίσεις και κάθε είδους διώξεις. Όταν φτάνει στη χώρα υποδοχής είναι ήδη μια διαμορφωμένη προσωπικότητα και επομένως φορέας ενός πολιτισμού και του γλωσσικού οργάνου έκφρασής του, που διαφέρουν κατά κανόνα ριζικά από εκείνα του νέου περιβάλλοντος στο οποίο είναι υποχρεωμένος να ζει και να εργάζεται. Το πέρασμα αυτό όμως από μια κοινωνικο-πολιτισμική πραγματικότητα σε μια άλλη δημιουργεί το αποκαλούμενο πολιτισμικό σοκ, το οποίο με δυσκολία ξεπερνά κανείς. Αλλά και οι συνθήκες διαβίωσης και εργασίας των μεταναστών δεν είναι οπωσδήποτε οι καλύτερες δυνατές. Όλα αυτά αποτελούν τις γενεσιουργές αιτίες κάθε είδους φραγμών που εμποδίζουν την ένταξη των ξένων στη νέα πραγματικότητα και την επικοινωνία μέσα σ’ αυτήν, άρα και την εκμάθηση της δεύτερης γλώσσας.

Ας δούμε όμως κάπως πιο αναλυτικά πώς επιδρούν οι ιδιαιτερότητες που χαρακτηρίζουν την περίπτωση των μεταναστών στην εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας και πώς πρέπει να τις χειριστεί ο διδάσκων για να πετύχει τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα στη δουλειά του.

Δεν θα υπεισέλθουμε εδώ σε θέματα διδακτικής το αντικείμενο της οποίας θεωρείται γνωστό από τους διδάσκοντες τις ξένες γλώσσες.

1. Ο μετανάστης ως φορέας πολιτισμού

Στις άυλες αποσκευές του ο μετανάστης κουβαλάει, κοντά σε όλα τα άλλα, τη γνώση ενός ή περισσοτέρων κωδίκων επικοινωνίας, ένα μορφωτικό επίπεδο που ποικίλλει ανάλογα με τις περιπτώσεις, εδραιωμένες θρησκευτικές, πολιτικές και ιδεολογικές πεποιθήσεις και άρα μια προσωπική κοσμοθεωρία.

Το πολιτισμικό σοκ που, όπως εξηγήσαμε ήδη, δημιουργείται από την επαφή με τη νέα πραγματικότητα, η οποία πολλές φορές απαιτεί ριζικές αλλαγές στην προσωπικότητα του μετανάστη, ξεπερνιέται σταδιακά και με αρκετή προσπάθεια και κόπο.

Στην αρχή ο μετανάστης εντυπωσιάζεται και μάλιστα αισθάνεται και ευφορία από τη νέα κατάσταση στην οποία έχει βρεθεί και από το τέλος των περιπετειών της μετακίνησής του. Σε ένα δεύτερο στάδιο αισθάνεται έντονη την επίδραση στην προσωπικότητά του των πολιτιστικών διαφορών και το γεγονός αυτό τον συγκλονίζει δημιουργώντας του δυσάρεστες καταστάσεις, τις οποίες επιτείνουν και παράγοντες που έχουν σχέση με την εργασία, τις συνθήκες διαβίωσης κ.α. Στο τρίτο στάδιο έχει προχωρήσει ήδη στην υιοθέτηση κάποιον στοιχείων της νέας πολιτιστικής πραγματικότητας, ενώ άλλα εξακολουθούν να μένουν ξένα. Ο μετανάστης με άλλα λόγια έχει αρχίσει να αποδέχεται τις διαφορές στον τρόπο σκέψης και έκφρασης. Στο τέταρτο στάδιο έχουμε μια αφομοίωση ή μια προσαρμογή, μια αποδοχή, με άλλα λόγια, του νέου πολιτισμού και εμπιστοσύνη στο «νέο» εγώ που έχει δημιουργηθεί στα πλαίσια της νέας κατάστασης.

Το μέγεθος του πολιτιστικού σοκ και το ξεπέρασμά του δεν διαφέρουν μόνο από άτομο σε άτομο, αλλά και από πολιτισμό σε πολιτισμό. Οι Ευρωπαίοι μετανάστες, για παράδειγμα, και κυρίως οι μεσογειακής προέλευσης προσεγγίζουν ευκολότερα την ελληνική πολιτιστική πραγματικότητα απ’ ότι οι Ασιάτες ή οι Αφρικανοί.

Μεταξύ πολιτιστικού σοκ και εκμάθησης της δεύτερης γλώσσας υπάρχει αλληλεπίδραση: ένα έντονο σοκ μπορεί να σταθεί εμπόδιο στην προσέγγιση προς τη νέα γλώσσα, αλλά και η γλωσσική επάρκεια του μετανάστη μπορεί να τον διευκολύνει σε μεγάλο βαθμό να ξεπεράσει τα εμπόδια και η ένταξή του να γίνει γρήγορα και με μεγαλύτερη ευκολία.

2. Οι πολιτιστικές διαφορές μέσα στην τάξη

Η γλώσσα, ως γνωστόν, είναι μέσο επικοινωνίας και φορέας πολιτισμού. Ο μετανάστης, επομένως, μέσω της γλώσσας θα μάθει και τον νεοελληνικό πολιτισμό. Βέβαια γι’ αυτόν η τάξη δεν αποτελεί τη μοναδική πηγή γνώσης, γιατί καθημερινά βομβαρδίζεται από μηνύματα που έρχονται από διάφορες κατευθύνσεις και όλα αυτά αποτελούν γλωσσικές και πολιτιστικές εισροές (inputs).

Ο ρόλος του διδάσκοντα, ωστόσο, είναι σημαντικός γιατί βοηθάει στη συστηματοποίηση των γνώσεων, στην εξήγηση των πολιτιστικών διαφορών, στην ομαλή προσαρμογή στη νέα πραγματικότητα, όπως εξηγήσαμε ήδη.

Για να είναι όμως ο διδάσκων αποτελεσματικός στη δουλειά του θα πρέπει να γνωρίζει στοιχεία πολιτισμού (αν είναι δυνατόν και γλώσσας) των χωρών προέλευσης των μεταναστών. Με τον τρόπο αυτό θα μπορέσει αφενός να κατανοήσει καλύτερα τους μαθητές του, αφετέρου να εξομαλύνει τις πολιτιστικές διαφορές μέσα στην τάξη και να αποφύγει τυχόν παρεξηγήσεις που θα ήταν ικανές να βλάψουν την ομαλή εξέλιξη των μαθημάτων και τη διάθεση για μάθηση των μαθητών του. Σε μια τάξη, για παράδειγμα, όπου υπάρχουν μουσουλμάνοι μαθητές και μαθήτριες ο διδάσκων οφείλει να γνωρίζει ότι για θρησκευτικούς και πολιτισμικούς λόγους οι γυναίκες θα πρέπει να αποτελούν ξεχωριστή ομάδα από τους άντρες.

Οι διαφορές και οι ιδιαιτερότητες, αλλά και οι ενδεχόμενες ομοιότητες μεταξύ πολιτισμών, αφού εντοπιστούν, θα αποτελέσουν αντικείμενο διδασκαλίας και διαλόγου μέσα στην τάξη, χωρίς διάθεση σύγκρισης και κριτικής, για την καλύτερη προσέγγιση και επικοινωνία των μαθητών και την πολιτιστική και γλωσσική τους καλλιέργεια. Με κάθε ευκαιρία, φυσικά, θα πρέπει να τονίζεται ότι δεν υπάρχουν ανώτεροι και κατώτεροι, καλύτεροι και χειρότεροι πολιτισμοί και γλώσσες, αλλά μια υπέροχη ποικιλομορφία, που οφείλεται στις ιστορικές και γεωγραφικές ιδιαιτερότητες κάθε λαού.

Ο μετανάστης, επειδή είναι υποχρεωμένος να συναναστρέφεται καθημερινά Έλληνες, έρχεται αντιμέτωπος πολλές φορές με τρόπους συμπεριφοράς που του είναι εντελώς ξένοι και γι’ αυτό ακατανόητοι και πολλές φορές ενοχλητικοί. Το γεγονός αυτό μπορεί να δημιουργήσει παρεξηγήσεις και καμιά φορά και ένταση μέσα και έξω από το σχολείο.

Τα στερεότυπα αυτά ελληνικής συμπεριφοράς, που αποτελούν σημειωτέον στοιχεία πολιτισμού, θα πρέπει να αναλυθούν και ερμηνευθούν μέσα στην τάξη, να γίνει σύγκριση με αντίστοιχες καταστάσεις άλλων πολιτισμών και να βγουν τα κατάλληλα συμπεράσματα για την καλύτερη κατανόηση και επικοινωνία μεταξύ Ελλήνων και μεταναστών. Για παράδειγμα θα μπορούσαμε να αναφέρουμε τη χρήση του τύπου ευγενείας στην καθημερινή ομιλία. Η τήρηση των τύπων ευγενείας στη γλώσσα μας δεν είναι και τόσο αυστηρή, όπως σε άλλες γλώσσες. Αυτό θα μπορούσε να σημαίνει για πολλούς ξένους έλλειψη σεβασμού. Αλλά και ο συνήθως ανεβασμένος τόνος φωνής μεταξύ Ελλήνων συνομιλητών μπορεί να οδηγήσει πολλούς ξένους στο συμπέρασμα ότι αυτοί φιλονικούν.

Ο μετανάστης, κατά συνέπεια, θα πρέπει παράλληλα προς τη γλώσσα να μάθει να κατανοεί και τις συμπεριφορές αυτές, γιατί με τον τρόπο αυτό θα πλησιάσει ευκολότερα τους άλλους, θα αποφευχθούν τα πολιτισμικά και γλωσσικά στεγανά μέσα σε μια κοινωνία και θα προαχθεί η πολυπολιτισμικότητα.

3. Ο μετανάστης ως μαθητής

Ο χειρισμός του μετανάστη μέσα στην τάξη υπόκειται στους κανόνες εκπαίδευσης των ενηλίκων λαμβανομένων πάντα υπόψη των ιδιαιτεροτήτων που εξηγήσαμε πιο πάνω.

Κατ’ αρχάς πρέπει να επαναλάβουμε ότι το σχολείο δεν αποτελεί για το μετανάστη τη μοναδική πηγή εκμάθησης της δεύτερης γλώσσας. Το ευρύτερο φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον εκπέμπει συνεχώς σωρεία γλωσσικών μηνυμάτων (οπτικών και ακουστικών κυρίως) που αποτελούν για το μετανάστη μια πρόκληση προς την οποία αντιδρά υποχρεωτικά χρησιμοποιώντας, με μεγαλύτερη ή μικρότερη επιτυχία, και αυτός τον ίδιο κώδικα των εκπεμπομένων μηνυμάτων, προκειμένου να επικοινωνήσει όσο γίνεται πιο αποτελεσματικά. Έτσι αρχίζει σιγά σιγά να μαθαίνει τη δεύτερη γλώσσα (τα ελληνικά στην προκειμένη περίπτωση) και με το πέρασμα του χρόνου οι γλωσσικές αυτές εισροές αποτελούν ένα υπολογίσιμο υπόβαθρο επάνω στο οποίο θα οικοδομηθεί η γλωσσική του πρόοδος. Με τον καιρό οι ανάγκες για επικοινωνία εξειδικεύονται και παίρνουν νέες και περίπλοκες μορφές οπότε προβάλλουν επιτακτικοί οι λόγοι επέκτασης, εμβάθυνσης και συστηματοποίησης των γνώσεων, γεγονός που θα οδηγήσει το μετανάστη στο κατώφλι του σχολείου. Όταν αποφασίσει πια να μπει στην τάξη μπορεί να γνωρίζει ήδη αρκετά καλά τη γλώσσα, έστω και αν το επίπεδο της γλωσσικής του επάρκειας αντανακλά τον περιορισμένο χώρο δράσης του μετανάστη.

Είναι προφανές ότι από το σχολείο προσδοκά συγκεκριμένα πράγματα που έχουν σχέση τόσο με την κάλυψη των γλωσσικών του αναγκών επικοινωνίας (δυνατότητα ανάγνωσης και κατανόησης απλών κειμένων, συμπλήρωση εντύπων, σύνταξη αιτήσεων, προφορική επικοινωνία για τρέχοντα ζητήματα που έχουν σχέση με την καθημερινότητα και την εργασία κ.α.), όσο και με θέματα κοινωνικοποίησης και πολιτιστικής ενσωμάτωσής του.

Διαφορετική είναι φυσικά η κατάσταση όσων έχουν λίγο χρόνο παραμονής στη χώρα υποδοχής. Οι γνώσεις τους στη δεύτερη γλώσσα είναι μηδαμινές έως ελάχιστες γι’ αυτό και οι απαιτήσεις τους δεν είναι τόσο εξειδικευμένες. Αυτούς το σχολείο θα τους αντιμετωπίσει, βέβαια, ως αρχάριους εντάσσοντάς τους σε ξεχωριστά τμήματα και καταρτίζοντας ειδικά εκπαιδευτικά προγράμματα.

Όπως εξηγήσαμε ήδη ο μετανάστης ως ενήλικας είναι ήδη μια διαμορφωμένη προσωπικότητα και αυτό πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη κατά τη διάρκεια της μαθησιακής διαδικασίας. Δεν είναι λίγα τα παραδείγματα αντίδρασης εκ μέρους του σε θέματα που μπορούν να θίξουν την προσωπικότητά του ή να την θέσουν υπό αμφισβήτηση, γεγονός που είναι δυνατόν να δημιουργήσει συναισθηματικούς φραγμούς στην εκμάθηση της δεύτερης γλώσσα.

Ο ενήλικας μαθητής συνήθως δεν επιθυμεί να του συμπεριφέρονται μέσα στην τάξη σαν να ήταν μικρός μαθητής, να καθοδηγείται, δηλαδή, σε κάθε περίπτωση από το διδάσκοντα. Θέλει να παίρνει πρωτοβουλίες και να συμμετέχει στις αποφάσεις που τον αφορούν, να γνωρίζει εάν το σχολείο μπορεί να καλύψει τις ανάγκες του και το κατά πόσο υπάρχει ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα το οποίο ακολουθείται με σοβαρότητα και συνέπεια. Κάνει συχνά εκτίμηση της κατάστασης και της πορείας του και επιθυμεί να είναι αυτόνομος στη μάθησή του, οπότε αυτό που ζητά από το διδάσκοντα είναι να τον διευκολύνει προς αυτή την κατεύθυνση δίνοντάς του όλα τα απαραίτητα εφόδια.

Ο ενήλικας γενικά, ακόμη και αν είναι μετανάστης, έχει μεγάλη εκτίμηση στον εαυτό του, θέλει να κάνει προόδους και αυτές να είναι φανερές και στους άλλους, φοβάται μην εκτεθεί, γι’ αυτό είναι λιγότερο «φυσικός» μέσα στην τάξη και σκέφτεται αρκετά πριν απαντήσει στις ερωτήσεις του διδάσκοντα.

Μερικές φορές εξ άλλου το επίπεδο των μεταναστών μας είναι υψηλό και αυτό μπορεί να σημαίνει ότι γνωρίζουν ήδη άλλες ξένες γλώσσες τις οποίες διδάχθηκαν πριν έρθουν στη χώρα υποδοχής με έναν ορισμένο τρόπο, διαφορετικό από την εφαρμοζόμενη διδακτική μέθοδο. Αυτό είναι δυνατόν να προκαλέσει δυσκολίες προσαρμογής στη νέα κατάσταση

Ένα επιπλέον σοβαρό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι μετανάστες μαθητές είναι η αδυναμία τους πολλές φορές να παρακολουθούν ανελλιπώς τα μαθήματα, για λόγους που δεν έχουν να κάνουν με τη θέλησή τους. Η λύση κατά κανόνα στις περιπτώσεις αυτές βρίσκεται στις συχνές επαναλήψεις, ο οποίες όμως από ένα σημείο και ύστερα κουράζουν τους τακτικότερους μαθητές και επιβραδύνουν γενικά την πρόοδο της τάξης.

4. Ο χειρισμός του μετανάστη μαθητή

Η πρώτη ενέργεια του διδάσκοντα σε μια τάξη μεταναστών είναι η δημιουργία ανθρώπινης επαφής μεταξύ των μαθητών, συντροφικότητας, αλληλεγγύης, παρά τις διαφορετικότητες που οπωσδήποτε θα υπάρχουν. Παράλληλα όμως θα πρέπει να κάνει τους μαθητές να νοιώσουν ότι είναι αποδεκτοί σαν ξεχωριστές προσωπικότητες μέσα στα πλαίσια της ομάδας και να κατανοήσουν ότι η ιδιαιτερότητα του ενός συμπληρώνει την ιδιαιτερότητα του άλλου. Έτσι, μέσω της αλληλοκατανόησης, οι μαθητές θα μάθουν να συνεργάζονται και να λειτουργούν κατά ομάδες, μέθοδος απαραίτητη για την εκμάθηση μιας νέας γλώσσας.

Η συμβολή του διδάσκοντα είναι επίσης αποφασιστική στη δημιουργία κλίματος εμπιστοσύνης τόσο μεταξύ των μαθητών όσο και προς το πρόσωπό του και έχει να κάνει, συν τοις άλλοις, και με την τήρηση κανόνων συμπεριφοράς και λειτουργίας του σχολείου και της τάξης.

Γενικά ο διδάσκων θα πρέπει να δώσει να καταλάβουν οι μαθητές του ότι αυτοί αποτελούν το κέντρο του διδακτικού ενδιαφέροντος και ότι ο ίδιος βρίσκεται εκεί με την ιδιότητα του συντονιστή και του εμψυχωτή και όχι με εκείνη της αυθεντίας στην οποία πρέπει οι πάντες να υποκλίνονται. Δεν θα πρέπει, ωστόσο, να χάσει τον έλεγχο της τάξης επιτρέποντας ατομικές ή ομαδικές παρεκκλίνουσες συμπεριφορές που μπορεί να προσβάλουν τους άλλους και να δημιουργήσουν σοβαρά προβλήματα στη μαθησιακή διαδικασία.

Θα θέλαμε να κλείσουμε το μικρό αυτό πόνημα με τις απόψεις των Serragiotto και Celentin σύμφωνα με τις οποίες ο σκοπός της γλωσσικής εκπαίδευσης του μετανάστη θα πρέπει να είναι ο εφοδιασμός του με όλες τις κατάλληλες γνώσεις που θα του επιτρέψουν να κάνει μια σε βάθος ανάλυση του κοινωνικού ιστού μέσα στον οποίο καλείται να ζήσει. Αυτό σημαίνει ότι θα του δοθούν τα ερμηνευτικά εργαλεία, οι παράμετροι και οι εννοιολογικές δομές που θα του επιτρέψουν να έρθει σε επαφή με τον άλλο, με τον διαφορετικό με τρόπο κριτικό και εποικοδομητικό. Τα πλεονεκτήματα μιας τέτοιου είδους προσέγγισης δεν έχουν να κάνουν μόνο με τη γλωσσική επάρκεια, αλλά αφορούν ολόκληρη την προσωπικότητα του μετανάστη.

Βιβλιογραφία

Baldoni P.E. Aprendere e insegnare la comunicazione interculturale
http://venus.unive.it/aliasve/index.php?name=EZCMS&page_id=381
Baldoni P.E. Introduzione alla comunicazione interculturale
http://venus.unive.it/aliasve/index.php?name=EZCMS&page_id=382
Baldoni P.E. Problemi interculturali con studenti adulti
http://venus.unive.it/aliasve/index.php?name=EZCMS&page_id=383
Celentin P. Serragiotto G. Il fattore culturale nell’ insegnamento della lingua
http://venus.unive.it/aliasve/index.php?name=EZCMS&page_id=433
Luise C.M. Approcci e metodi della glottodidattica
http://venus.unive.it/aliasve/index.php?name=EZCMS&page_id=465
Zorzi D. Dalla competenza comunicativa alla competenza comunicativa
interculturale
http://venus.unive.it/aliasve/index.php?name=EZCMS&page_id=467

[1] Δεύτερη γλώσσα (L2) είναι η γλώσσα που μαθαίνει κανείς (μετανάστης, σπουδαστής κ.τ.λ.) έξω από τη χώρα καταγωγής του.

Ξένη γλώσσα είναι η μη μητρική ή εθνική γλώσσα που μαθαίνει κανείς μέσα στη χώρα καταγωγής του.

Η Ταυτότητα του Ανοιχτού Σχολείου Μεταναστών Πειραιά...








ΑΝΟΙΧΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ ΠΕΙΡΑΙΑ

«ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΟΡΦΩΤΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ»

(Αριθ. Έγκρισης Καταστατικού Πρωτοδικείου Πειραιά: 3928/11-10-06)

Το Ανοιχτό Σχολείο Μεταναστών Πειραιά δημιουργήθηκε το 2005 από εθελοντές εκπαιδευτικούς και όχι μόνο της πόλης μας.

Οι σκοποί του Σχολείου είναι:
Η κάλυψη της ανάγκης των μεταναστών για εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας. H ελληνική γλώσσα για τους μετανάστες είναι εργαλείο επικοινωνίας με τους άλλους, ο άξονας για να δημιουργηθεί στην ελληνική κοινωνία ένα πλαίσιο ουσιαστικής κατανόησης και αποδοχής τους αλλά και η προϋπόθεση στην προσπάθεια τους να πάρουν άδεια παραμονής μακράς διάρκειας στην χώρα μας.
Η νομική στήριξη στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι μετανάστες με τις διαδικασίες νομιμοποίησης τους.
Η συμπαράσταση στους μετανάστες για την αντιμετώπιση φαινομένων ρατσιστικής βίας αλλά και η δράση για την ανάδειξη και τη λύση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν στην προσπάθεια ένταξης τους στην ελληνική κοινωνία.
Η συμβολή στην επαφή και προσέγγιση Ελλήνων και μεταναστών, στην αμοιβαία «γνωριμία» τους με άξονα τον πολιτισμό και τις συνήθειες, στην αποδοχή του «διαφορετικού» ως συστατικό στοιχείο της κοινωνίας μας ώστε να δημιουργηθούν οι συνθήκες που θα επιτρέψουν την ομαλή ένταξη των μεταναστών ως ισότιμων μελών της ελληνικής κοινωνίας.

Το 2006 το Σχολείο πήρε τη νομική μορφή σωματείου.

Στο πλαίσιο της δράσης μας:

· Πραγματοποιήσαμε εκδρομές σε Δελφούς-Γαλαξίδι, Μυκήνες-Επίδαυρο, Σούνιο και Αίγινα.

· Διοργανώσαμε εκδήλωση για τη μετανάστευση σε συνεργασία με το 10ο Λύκειο Πειραιά, τον Μάιο του 2008 με τίτλο «Η γλώσσα σύνορα δεν έχει και σύνορα γκρεμίζει».

· Γιορτάσαμε τη μέρα του μετανάστη το Δεκέμβριο του 2008 στο κέντρο του Πειραιά όπου επί ένα διήμερο (20-21 Δεκεμβρίου) ενημερώσαμε τον Πειραιώτικο λαό για την προσπάθεια μας.

· Συμμετείχαμε σε εκδηλώσεις διαμαρτυρίας ενάντια σε κρούσματα ρατσιστικής βίας, στους θανάτους μεταναστών και στις απαράδεκτες συνθήκες υποβολής αιτήσεων παραμονής στη Πέτρου Ράλλη, σε πορείες διεκδικήσεων των μαθητών μας, σε αντιρατσιστικά φεστιβάλ και σε εκδηλώσεις για τη μετανάστευση.

· Βρεθήκαμε σε κρατητήρια, φυλακές, κάναμε παρεμβάσεις για περιπτώσεις κρατούμενων μαθητών μας, διδάξαμε ελληνικά στο κέντρο κράτησης αλλοδαπών του Πειραιά καταγγέλλοντας με επερώτηση στη Βουλή τις εκεί συνθήκες. Κάναμε και συνεχίζουμε να κάνουμε συντονισμένες προσπάθειες για την υλική ενίσχυση του σχολείου.



Διεκδικούμε:
Άδειες νομιμοποίησης και εξασφάλιση αξιοπρεπών συνθηκών ζωής για όσους μετανάστες ήδη ζουν στον τόπο μας.
Άσυλο στους πρόσφυγες.
Νομιμοποιητικά έγγραφα και υπηκοότητα στα παιδιά των μεταναστών που ενώ γεννήθηκαν εδώ δεν ανήκουν σε καμιά πατρίδα.

Το Ανοιχτό Σχολείο Μεταναστών Πειραιά στεγάζεται στις εγκαταστάσεις του 14ου και 15ου Γυμνασίου Πειραιά, Κω και Αγίων Αναργύρων στην Παλιά Κοκκινιά(πίσω από την εκκλησία Αγία Σωτήρα).

Με βάση τα μέχρι στιγμής στοιχεία της χρονιάς 2009-2010, οι διδάσκοντες είναι 28 και οι παρακολουθούντες μαθητές ξεπερνούν τους 200. Οι μαθητές μας είναι στη συντριπτική τους πλειοψηφία από Πακιστάν, Κίνα, Ινδία. Υπάρχουν επίσης μαθητές από Αλβανία, Αφγανιστάν, Ινδονησία, Ιράν, Μπαγκλαντές, Αίγυπτο, Ιράκ, Λευκορωσία, Μολδαβία, Φιλιππίνες.

Τα μαθήματα είναι δωρεάν και γίνονται κάθε Κυριακή 5-8 μ.μ. από Σεπτέμβριο έως Ιούνιο.

Διεύθυνση:Αγίων Αναργύρων και Κω- Παλιά Κοκκινιά -Τ.Κ.: 18542
 E-mail: asmpir@gmail.com
Ιστοσελίδα: http://asmpeiraia.blogspot.com/

Σχετικά με το Ανοιχτό Σχολείο Μεταναστών Πειραιά




Η ΓΛΩΣΣΑ ΕΝΩΝΕΙ

ΑΝΟΙΧΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ ΠΕΙΡΑΙΑ

ΛΕΜΕ ΕΜΕΙΣ ΚΙ ΕΝΝΟΟΥΜΕ ΕΓΩ
ΛΕΜΕ ΕΣΕΙΣ ΚΙ ΕΝΝΟΟΥΜΕ ΕΓΩ
ΛΕΜΕ ΑΥΤΟΣ ΚΙ ΕΝΝΟΟΥΜΕ ΠΑΛΙ ΕΓΩ
ΣΤΗΝ ΟΥΣΙΑ ΜΟΝΟ ΜΕ ΤΟ ΕΓΩ
ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΕΝΝΟΗΣΟΥΜΕ
ΚΑΠΟΙΟΝ ΑΛΛΟ

ΤΙΤΟΣ ΠΑΤΡΙΚΙΟΣ

Αν η γλώσσα είναι η πατρίδα του καθένα μας και οι λέξεις καταφύγιο επικοινωνίας, τότε στην Ελληνική Γλώσσα, οι μαθητές του ΑΝΟΙΧΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ ΠΕΙΡΑΙΑ, ψάχνουν κάθε Κυριακή, τον δεύτερο δικό τους γενέθλιο τόπο.

ΠΟΙΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ
Ο Αλί, η Νίνα, ο Γκιουνές, ο Ασίφ, ο Βαν-Κάι, η Μιμόζα, όλοι αυτοί με τα ασυνήθιστα ονόματα, συναντιούνται μια φορά την εβδομάδα και για 3 ώρες με τους περίπου 20 εθελοντές Έλληνες δασκάλους τους, για να καθίσουν στα θρανία των 14ου και 15ου Γυμνασίων Παλαιάς Κοκκινιάς προσπαθώντας να μάθουν Ελληνικά. Τόσο κοντά–τόσο μακριά μας, στα όρια της πόλης μας με τον Πειραιά, στο κτιριακό συγκρότημα των σχολείων που φιλοξενούν τις υπόλοιπες μέρες “κανονικούς” μαθητές, το μάθημα θυμίζει πολύ-πολιτισμική συνάντηση. Δεκάδες Ινδοί, Πακιστανοί σε ποσοστό 50%, Κινέζοι, Ρώσοι, Πολωνοί, Ρουμάνοι, περίπου στο σύνολο 200 ενήλικες άνδρες και λιγότερες γυναίκες, με ή χωρίς άδεια παραμονής, έρχονται με τα τετράδια και τα μολύβια τους, φρέσκοι, Κυριακάτικοι για να μάθουν αλφάβητο και Γραμματική, ενώ αρκετά παιδιά τους απασχολούνται με ζωγραφική και χειροτεχνία, όσο οι γονείς διδάσκονται.

ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
Το Σχολείο μας ιδρύθηκε από τον ομώνυμο σύλλογο το 2005 με εκφρασμένο στο καταστατικό του σκοπό να βοηθήσει τους μαθητές του να αποκτήσουν βασικές δεξιότητες αρχικά στην επικοινωνία και τη γλώσσα, εφόσον δεν υπάρχει θεσμοθετημένη εκπαίδευση μεταναστών από το Ελληνικό κράτος, παρόλο που για την παραχώρηση άδειας παραμονής στη χώρα μας απαιτούνται 100 ώρες εκμάθησης της Ελληνικής Γλώσσας και 50 ώρες Ιστορίας. Η αναγκαιότητα αυτή τους επιβάλλει να διασχίζουν μεγάλες αποστάσεις ερχόμενοι από περιοχές όπως το Ίλιον, το Καματερό, η Νέα Ερυθραία, ενώ βέβαια πολλοί κατοικούν στη Νίκαια, θυσιάζοντας πολλές φορές το ρεπό της Κυριακής, ύστερα μάλιστα από καθημερινά εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες εργασίας με εξαντλητικά ωράρια, επί 6 μέρες την εβδομάδα. Εκτός όμως από τα τυπικά προσόντα που αποκτούν με τη βεβαίωση παρακολούθησης, εκείνο που τους ενδιαφέρει εξίσου είναι να επικοινωνήσουν στα Ελληνικά, ώστε να τα καταφέρουν με τη γραφειοκρατία, να καλυτερέψουν την εργασία τους. “Αν δουλεύεις και ζεις εδώ, η Ελλάδα είναι η δεύτερη πατρίδα σου. Γι’ αυτό πρέπει να μάθεις τη γλώσσα, για να μιλάς σωστά, να γράφεις και να διαβάζεις καλά” λέει ένας μαθητής. “Τώρα που γράφω, μπορώ να σημειώνω εγώ την παραγγελία στο μαγαζί, νιώθω καλύτερα, είμαι … πώς το λέτε … μορφωμένος” μας είπε περήφανος ο Ιμράν όταν στις 13 Απριλίου γυρίσαμε από την εκπαιδευτική εκδρομή με το σχολείο στις Μυκήνες και την Επίδαυρο. Λίγο πριν εκεί αφού ξεναγηθήκαμε στα μνημεία, μιλήσαμε για τον πολιτισμό μας, συζητήσαμε και διασκεδάσαμε, τόσο οι μαθητές όσο κι εμείς οι εθελοντές δάσκαλοι και φίλοι κάναμε ότι πιο επαναστατικό γινόταν. ΓΝΩΡΙΣΤΉΚΑΜΕ. Ο Τζουέλ, 19χρονος μαθητής από το Μπαγκλαντές μας ομολόγησε το βράδυ της εκδρομής “ Πρώτη φορά σε 8 μήνες που είμαι στην Ελλάδα, ΕΧΩ ΦΙΛΟΥΣ”.

ΣΗΜΕΡΑ
Μετά τη τρίχρονη πια λειτουργία του και χωρίς τη παραμικρή βοήθεια από Κρατική Υπηρεσία ή το Δήμο Πειραιά, το Σχολείο προχώρησε και στην οργάνωση δικτύου εθελοντικής νομικής υποστήριξης των μεταναστών για ζητήματα που τους απασχολούν σε σχέση με τις άδειες παραμονής και άλλες νομικές εκκρεμότητες τους. Ταυτόχρονα το σχολείο έχει αναπτύξει συνεργασία με το κέντρο Υποδοχής Μεταναστών της Σάμου και συλλέγει είδη πρώτης ανάγκης για τους μετανάστες που συγκεντρώνονται στο νησί κάτω από τις γνωστές σε όλους συνθήκες.

Και όλες αυτές οι προσπάθειες, επειδή στην Ελλάδα η μεταναστευτική πολιτική είναι ανύπαρκτη, παραχωρώντας τη θέση της στο ρατσισμό, τη ξενοφοβία, την πατριδοκαπηλία, το λαϊκισμό. Οι μαθητές του ΑΝΟΙΧΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ και οι δάσκαλοι και φίλοι ζητάμε μια πολιτική που θα ενσωματώνει στην Ελληνική κοινωνία τους μετανάστες, θα τους εκπαιδεύει, θα τους παρέχει εργασία, θα δίνει την Ελληνική υπηκοότητα στα παιδιά τους που γεννιούνται και σπουδάζουν εδώ, ώστε ισότιμα με τα παιδιά των Ελλήνων, να συμμετέχουν στην Ελληνική παιδεία έχοντας ίσα δικαιώματα και υποχρεώσεις στο Ελληνικό κράτος.

ΓΝΩΡΙΜΙΑ

ΓΝΩΡΙΣΤΕ το Σχολείο μας από κοντά και θα διαπιστώσετε πως η σχέση αυτή προσφέρει μεν γλωσσικές δεξιότητες στους μετανάστες, αλλά και σε όλους εμάς, μέσα από τη γνωριμία μαζί τους, λιγότερες προκαταλήψεις, περισσότερη ανταλλαγή, ώσμωση, αμφισβήτηση της μιας και μοναδικής περιούσιας κουλτούρας και αποδοχή εντέλει της πληθυντικής μας πραγματικότητας.

ΚΑΤΙΑ ΑΓΑΠΟΓΛΟΥ